1. Head_
    Ad-25-TSu-2301360532 Ad-25-TSu-2301360532

     

     

    1. Link Tác Phẩm và Tác Giả
    2. Sách (Song Thao) Ad-21 Ad-21 (Google - QC3) (Há»c Xá)

      17-03-2015 | VĂN HỌC

      Sách

        SONG THAO
      Share File.php Share File
          

       


           Nhà văn Song Thao

      Má»›i đây, khi phát hành cuốn Phiếm 9, nhÆ° thông lệ, tôi e-mail há»i nhà sách Việt Nam ở Toronto cần bao nhiêu cuốn. Mail trả lá»i của anh Trần Nhá»±t làm tôi sững sá»: nhà sách đã đóng cá»­a trÆ°á»›c tết Tân Mão! NhÆ° vậy là Canada không còn má»™t nhà sách nào cả. TrÆ°á»›c đây ở Montreal có hai nhà sách: Tá»± Do và Trung Việt. Cả hai đã chỉ còn là dÄ© vãng. Ở Vancouver đã không có nhà sách từ lâu. Äó là ba thành phố lá»›n nhất và có đông ngÆ°á»i Việt nhất ở Canada mà tôi biết. Các thành phố khác ở Canada tôi chÆ°a có dịp tá»›i nên không biết rõ nhÆ°ng tôi không hy vá»ng là có nhà sách nào trụ được.


      Sách là thứ thiết thân của những ngÆ°á»i cầm bút chúng tôi, đồng thá»i cÅ©ng là món ăn tinh thần cần thiết của nhiá»u Ä‘á»™c giả mến sách. Ngay khi nhà sách Việt Nam ở Toronto đóng cá»­a, tôi nhận được má»™t thÆ° order sách của má»™t Ä‘á»™c giả. Ông cho biết là Ä‘ang... bÆ¡ vÆ¡ khi nhà sách đóng cá»­a nhÆ°ng rất may Ä‘á»c trên báo thấy địa chỉ của tôi nên chÆ°a mất cÆ¡ há»™i mua sách. Những ngÆ°á»i quý sách nhÆ° vậy rất nhiá»u. Nhiá»u nhÆ°ng không nuôi nổi nhà sách mặc dầu nhà sách đã kinh doanh cả CD nhạc và DVD ca nhạc và phim bá»™.


      Sách tÆ¡i tả vì bị đánh tÆ¡i bá»i hoa lá trên hai... mặt trận. Thứ nhất là, ở hải ngoại, Ä‘á»™c giả phần lá»›n là lóp ngÆ°á»i luống tuổi. Há» Ä‘ang mai má»™t dần Ä‘i. Lóp vá» dưỡng già ở Việt Nam, lá»›p theo vá» vá»›i đất, lại có những Ä‘á»™c giả không còn Ä‘á»c được sách vì mắt kém hay tuổi tác. Tôi đã nhận được thÆ° của má»™t Ä‘á»™c giả ở Montreal buồn bã cho biết là mắt quá yếu nên không còn Ä‘á»c được sách nữa mặc dù rất còn yêu sách. Äó là những bức thÆ° không muốn nhận nhÆ°ng vẫn phải chấp nhận. Có ai cưỡng được sá»± phÅ© phàng của thá»i gian. Lá»›p trẻ thì hầu nhÆ° không còn nhu cầu Ä‘á»c sách tiếng Việt. Thứ hai là internet Ä‘ang giết dần sách báo. Báo văn há»c nay chỉ còn tá» Hợp LÆ°u. Những Văn, Văn Há»c, Thế Ká»· 21 của má»™t thá»i sum suê ngày nào nay đã mồ yên mả đẹp. Xuất bản thì chỉ còn nhà Văn Má»›i hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng. Những Sóng Má»›i Xuân Thu, Äại Nam, Văn Nghệ Ä‘á»u đã ra nghÄ©a địa. Những ngÆ°á»i viết lách đã tá»± cứu bằng nhÅ©ng nhà xuất bản nghiệp dÆ° in sách cho mình và cho bạn bè. Những chiếc bè cứu... sách này rất hạn chế. Giúp nhau bằng kỹ thuật thì được chứ tài chánh và phát hành thì phận ai nấy lo. Nhà xuất bản Nhân Ảnh do nhà thÆ¡ Lê Hân, Luân Hoán và tôi thành lập để in sách của mình và bạn bè cÅ©ng thuá»™c dạng này. Anh em giúp nhau má»i thứ trừ tài chánh và phát hành. Vậy mà cÅ©ng lai rai in được tá»›i mấy chục đầu sách.


      Tôi nhá»› mãi lần mang sách của nhà Nhân Ảnh sang Cali tặng nhà văn Võ Phiến. Trong căn phòng khách sang trá»ng đậm nét Việt Nam, nhà văn lão thành đã bày tất cả sách lên chiếc bàn thấp trÆ°á»›c mặt và ngồi ngắm say mê. Ngắm chán chê rồi ông gật gù nói: "Anh em vẫn còn in được sách, vui quá?". NgÆ°á»i đã viết má»™t số lượng sách đáng nể chÆ°a bao giá» hết mê sách.


      CÅ©ng trong lần tá»›i Little Saigon đó, khi tá»›i thăm nhà văn Nguyá»…n Má»™ng Giác, tôi đụng đầu vá»›i má»™t ngÆ°á»i từ trong phòng bÆ°á»›c ra. Nhìn thấy tôi, ông tá»± giá»›i thiệu: "Văn Gừng đây!". Tuy đã có liên lạc Ä‘iện thoại vài lần trÆ°á»›c đây nhÆ°ng chÆ°a bao giá» tôi gặp mặt ông... gừng này, vậy mà tôi toác miệng cÆ°á»i, biết ngay đó là ông Văn Nghệ. Ông này mê sách vào loại số má»™t. Từ nhà xuất bản Lá Bối ở trong nÆ°á»›c trÆ°á»›c kia vá»›i cái tên Từ Mẫn tá»›i nhà xuất bản Văn Nghệ ở hải ngoại vá»›i tục danh Võ Thắng Tiết, ông là ngÆ°á»i... sản xuất những cuốn sách đẹp và giá trị số má»™t. Trắng tay vì sách, ông vẫn giữ má»™t tình yêu không bao giá» phai nhạt vá»›i những trang chữ. Phải thấy cung cách ông thưởng thức má»™t cuốn sách má»›i vừa tá»›i tay ông má»›i thấy tấm lòng của ông vá»›i sách. Ông ngắm tá»›i ngắm lui, lật trÆ°á»›c lật sau, ngắm cái bìa coi có cân cái không, mở trang sách coi kiểu chữ gì, co chữ có thích hợp không, trang sách có chỉnh không, Ä‘á»c qua vài dòng coi có lá»—i chính tả không, gấp cuốn sách lại lặng ngÆ°á»i trong cái hạnh phúc có thêm má»™t ngÆ°á»i bạn.


      Nhắc tá»›i thầy Từ Mẫn thì không thể không nhắc tá»›i thầy Thanh Tuệ của nhà xuất bản An Tiêm. Äây cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i có nợ vá»›i sách. Cả hai ông Ä‘á»u đứng sau những trang sách, khuất trong hậu trÆ°á»ng, không hưởng tiếng vá»— tay, nhÆ°ng chính là những ngÆ°á»i có công vá»›i sách nhất. Nhà thÆ¡ Khế Yếm là ngÆ°á»i thấy sá»± thiệt thòi này của hai ông thầy mê sách khi ông viết: "Nếu những tá» tạp chí văn há»c là mặt nổi, thì những nhà xuất bản chính là những lá»±c đẩy mạnh mẽ thúc đẩy má»™t ná»n văn há»c. Không có sá»± yêu nghá» và tận tụy vá»›i nghá», quí trá»ng những tác phẩm giá trị, không vì những lợi nhuận tiá»n bạc, thì làm sao ná»n văn há»c miá»n Nam có được má»™t thá»i kỳ rá»±c rỡ? Cái công lao không nhỠđó, tiếc thay, lại chẳng ai buồn nhắc tá»›i".


      Thầy Thanh Tuệ đã mất vào ngây 16 tháng 8 năm 2004 tại Cali khi từ Pháp qua chÆ¡i Cali, thá» 68 tuổi. Tuy đã hoàn tục nhÆ°ng má»i ngÆ°á»i vẫn quen vá»›i cái tên Thanh Tuệ của ông, hoặc giản dị hÆ¡n, "ông An Tiêm". Chính ra ông thầy này vẫn yêu cầu văn giá»›i gá»i là "anh" cho thân mật hÆ¡n! Vậy nên má»›i có mấy dòng nhá»› "anh An Tiêm" của tiến sÄ© Thái Kim Lan ở Äức:

      "Mặc dù 'thân sÆ¡ chÆ°a định', lạ nhiá»u hÆ¡n quen, nhÆ°ng khi nghe giá»ng nói từ tốn nhuốm đầy tÆ° bi và mẫn cảm của anh, khi nghe anh lưỡng lá»± má»™t cách khiêm nhÆ°á»ng trong lá»±a chá»n hay Ä‘á» nghị mẫu chữ cho má»™t quyển sách má»›i, khi nghe anh khôn ngoan mà nhẫn nại khuyên nên viết thêm má»™t vài bài má»›i, khi nghe anh nhẹ nhàng mà tinh tÆ°á»ng Ä‘Æ°a ý kiến trình bày hình bìa, khi nghe anh rành rẽ và kính trá»ng khen nghệ thuật đóng sách của ngÆ°á»i Äức là giá»i, và má»›i đây từ San Jose, trÆ°á»›c khi Ä‘i vá» quận Cam để mãi mãi không còn trở vá» lại Paris, anh còn gá»­i cho tấm ảnh của anh đế nhận diện và gá»i vá» căn dặn kỹ càng cách chá»n giấy cho quyển sách dá»± tính, tôi biết mình không gặp má»™t "nhà xuất bản" theo nghÄ©a thÆ°á»ng, mà Ä‘ang gặp má»™t NGHỆ SĨ tài hoa của thế giá»›i sách vở - có lẽ còn hÆ¡n - linh cảm chỉ cho tôi má»™t vùng sáng tưởng tượng trong đó thấp thoáng bóng anh nhÆ° trong bức tranh xÆ°a đã thấy treo má»™t lần nào đó nÆ¡i thiá»n viện Vạn Hạnh, Sài gòn, nÆ¡i anh đã có lần là Thầy Thanh Tuệ - vẽ má»™t khất sÄ© mê sách - hay Bồ tát tóc dài lang thang mang túi đãy - Ä‘i lượm các sách trong cho chứa của trá»i Ä‘em vá» cõi trần".

      Nếu hai thầy Từ Mẫn và Thanh Tuệ là những ngÆ°á»i mê sách hÆ¡n là những nhà xuất bản kiếm lợi nhuận trên lÆ°ng sách thì ông nhà văn Trần Hoài ThÆ° là ngÆ°á»i khổ vì sách. Äã lâu tôi không gặp Trần Hoài ThÆ° nhÆ°ng lần gặp má»›i nhất cách đây cả hÆ¡n chục năm tại Montreal thì anh có dáng của má»™t ngÆ°á»i gầy gò thiếu sức khá»e. Mắt anh là má»™t cặp kính cận cỡ... đít chai coca cola! Ngày nay thấy hình anh trên báo cÅ©ng vẫn vậy. Có lẽ cái nợ của anh vá»›i sách không thể cho anh có má»™t dáng dấp ngon lành hÆ¡n được. Anh nợ sách là má»™t chuyện dÄ© nhiên, vì tên khai sanh của anh là Trần Quý Sách! Anh viết sách, thÆ¡ cÅ©ng nhÆ° văn. Anh có nhà xuất bản "ThÆ° Ấn Quán". Nghe tên có chữ "ấn quán" thấy ngợp. Tưởng là má»™t cÆ¡ sở xuất bản bá» thế có thể ngang ngá»­a vá»›i những "ấn quán" lá»›n trên thế giá»›i nhÆ°ng thá»±c ra anh tá»± tay in sách, đóng sách bằng những cái gá»i là "máy" do anh tá»± chế. Äây có lẽ là má»™t nhà xuất bản ở trên đất Mỹ nhÆ°ng không làm vẻ vang cho nÆ°á»›c Mỹ! Trong má»™t bài viết vào tháng 12 năm 2010 trên báo NgÆ°á»i Việt, mang tên "Trần Hoài ThÆ°, 'Hiệp SÄ© Lẻ Loi' của Văn ChÆ°Æ¡ng Miá»n Nam" ký giả Äá»— DzÅ©ng đã... bóc trần cái "ấn quán" tá»™i nghiệp của má»™t con nợ của sách. "Có lẽ không ai yêu và quý văn há»c miá»n Nam Việt Nam bằng Trần Hoài ThÆ°, má»™t ngÆ°á»i sống ở hải ngoại, không có nhiá»u phÆ°Æ¡ng tiện, nhÆ°ng đã bá» ra hàng ngàn giỠđể nghiên cứu, sao chép, và đóng thành sách những tác phẩm không còn xuất bản nữa. Những công trình chỉ để tặng bạn hữu khắp nÆ¡i". NgÆ°á»i Ä‘Æ°a Trần Hoài ThÆ° vào... sạn đạo là nhà thÆ¡ Thành Tôn. Ông này cÅ©ng là má»™t con nợ của sách. Hồi ở Việt Nam, Thành Tôn trụ tại Äà Nẵng. Bao nhiêu sách của hai ông thầy Từ Mẫn và Thanh Tuệ in ở Sài Gòn được gá»­i ra miá»n Trung là do Thành Tôn take care tuốt. PhÆ°Æ¡ng tiện của anh chỉ là chiếc xe đạp cÅ©. Có lần anh ra bến xe đò chở cả đống sách lặc lè trên xe, rá»›t lung tung xuống đất. Ai cÅ©ng tưởng anh làm ăn lá»›n nhÆ°ng thá»±c ra anh chỉ làm chùa cho hai ông thầy... chùa! Chịu Ä‘á»±ng vất vả chỉ vì mê sách, muốn sách tá»›i tay ngÆ°á»i Ä‘á»c miá»n Trung. Qua hải ngoại, khi thầy Từ Mẫn, nay đã hoàn tục thành ông Võ Thắng Tiết, làm nhà xuất bản Văn Nghệ, anh cÅ©ng vẫn, ngoài giá» Ä‘i làm, lụi cụi vá»›i sách của Văn Nghệ. CÅ©ng vẫn... chùa. Bây giá», anh lại cõng Phiếm của tôi tá»›i các nhà sách và bạn bè tại vùng Little Saigon. Lại làm... phiếm. Tất cả chỉ vì tấm lòng vá»›i sách.


      Cũng vì yêu sách mà anh xúi dại ông nhà thơ Trần Quý Sách. Ông này kể lại:

      Ban đầu, má»™t ngÆ°á»i bạn, nhà thÆ¡ Thành Tôn, Ä‘á» nghị tôi nên lập tài liệu sÆ°u tầm văn há»c miá»n Nam Việt Nam. Tôi liá»n vào internet tìm kiếm, thấy Äại Há»c Cornell có má»™t kho tàng sách in tại miá»n Nam Việt Nam trÆ°á»›c năm 1975 rất đồ sá»™. Thế là tôi rủ vợ lái xe lên đó, vào thÆ° viện tìm tòi, quả đúng thật nhÆ° vậy. Má»—i lần Ä‘i phải thức dậy từ 3 giá» sáng, lái xe năm tiếng đồng hồ má»›i tá»›i nÆ¡i, chiá»u lái năm tiếng vá» nhà, hai vợ chồng thay phiên nhau lái, cứ thế mà Ä‘i. Có ngày trá»i tuyết cÅ©ng Ä‘i, vì không thể ngồi nhà. Thấy kho sách ở Cornell không thể ngồi yên được".

      Bá» công nhÆ° vậy nhÆ°ng làm sao mà bê những trang sách quý ngày xÆ°a vỠđược? Phải photocopy. Cứ 25 xu má»™t trang. Nhà thÆ¡ Trần Hoài ThÆ° vốn là giáo sÆ° toán trÆ°á»ng Trần Quý Cáp, Quảng Tín, Tiến sÄ© Toán của Viện Stevens Institute of Technology, tính ngay: "Cứ tính Ä‘i, 25 cent má»—i tá», tiá»n nào chịu cho thấu. Thế là tôi mua chiếc máy scan. Má»—i lần đến thÆ° viện, tôi và vợ cùng nhau scan những trang sách, lÆ°u vào máy Ä‘iện toán mang vá». Ban đầu đóng và cắt bằng tay, riết rồi chịu cÅ©ng không xuể. Thế là tôi tá»± chế máy đóng sách dã chiến. Dần dần rồi quen. Còn khâu đóng sách thì vẫn làm bằng tay". Cứ thủ công nhÆ° vậy mà ông đã "xuất bản" được tá»›i hÆ¡n má»™t trăm tá»±a sách! Không coi sách nhÆ° tình nhân thì làm sao "Ä‘iên" đến nhÆ° vậy được. NgÆ°á»i Ä‘iên vì sách tâm sá»±:

      "Tá»± đánh máy, tá»± layout, tá»± khâu, rồi tá»± in bằng tay, chẳng dá»… dàng gì. Có Ä‘iá»u, đó là tấm lòng của mình nên cố gắng làm. Nếu không thì ai làm đây? Khi làm, tôi cảm thấy có hai phần thưởng. Thứ nhất là an ủi tấm lòng và tinh thần của mình. Thứ hai là làm để cho con cháu mình sau này thấy văn chÆ°Æ¡ng miá»n Nam là vậy đó, tình ngÆ°á»i vậy đó, nhân bản vậy đó và cao cả vậy đó. Nếu mình không làm thì rất uổng... Có đêm ngủ không được vì sách chÆ°a đóng xong, tôi lò mò xuống garage đóng tiếp. Khi xong rồi, cầm cuốn sách trên tay, sung sÆ°á»›ng làm sao!".

      Bạn Ä‘á»c nào muốn được hưởng cái sung sÆ°á»›ng nhÆ° ông bạn tôi, xin liên lạc vá»›i địa chỉ tranhoaithu16@gmail.com để tiếp tay vá»›i ngÆ°á»i yêu sách hiếm có này.


      NgÆ°á»i mê sách thì nhiá»u nhÆ°ng mê sách đến nhÆ° ông Quý Sách này chắc chỉ có má»™t. Khi cầm má»™t cuốn sách trên tay, ngÆ°á»i ghiá»n sách có được nhiá»u thứ. Không chỉ má»™t khối giấy lạnh tanh. Nhân vật Ba Sinh trong truyện ngắn "Trận Äánh Cuối Cùng Của Má»™t Kẻ SÄ©" của nhà văn Nhật Tiến là má»™t mẫu ngÆ°á»i yêu sách Ä‘iển hình.

      "Những ngày cuối tuần, Ba Sinh thÆ°á»ng tiêu hết thì giá» vào việc Ä‘i la cà ở nhÅ©ng tiệm sách. Và chỉ cần nhÆ° vậy, chàng cÅ©ng đã nắm rất vững tình hình sinh hoạt sách trong tuần. Tác giả nào có sách má»›i ra, tác giả nào có sách tái bản. Má»™t nhà xuất bản nào má»›i ra lò. Nhóm văn nghệ nào chính thức gia nhập sinh hoạt văn há»c nghệ thuật bằng má»™t tuyển tập. Tuy không phải là ngÆ°á»i viết sách, nhÆ°ng Ba Sinh đã cảm nhận được rất nhiá»u ý nghÄ© xao xuyến, rung Ä‘á»™ng tùy theo tình hình xuất bản của thế giá»›i viết sách và in sách. Chàng sungg sÆ°á»›ng má»™t cách say mê trÆ°á»›c má»™t bìa sách má»›i. Chàng quan sát kỹ lưỡng từng cách trình bày. Chàng so sánh từ kiểu chữ này vá»›i kiểu chữ khác, mẫu bìa này vá»›i mẫu bìa khác. Chàng cÅ©ng thấy lòng dào dạt sung sÆ°á»›g khi mở từng trang sách còn thÆ¡m nồng mùi giấy má»±c, nhÆ° chàng đã nhìn thấy ltấm lòng của từng tác giả dàn trải lên những dòng chữ cả tâm tÆ°, tình cảm của mình trong suốt thá»i gian thai nghén và hình thành tác phẩm".

      Ba Sinh Ä‘i tha sách vá» má»—i cuối tuần nên tủ sách của anh ngày càng nhiá»u. Gá»i là tủ sách nhÆ°ng thá»±c ra chỉ là những mảnh ván ghép làm cái ổ cho sách, từ phòng trong ra phòng ngoài.


      Nhân vật trong truyện này tưởng chỉ nằm yên trong những con chữ, vậy mà cÅ©ng có hậu duệ thật ngoài Ä‘á»i. Tôi muốn nhắc tá»›i ông Phạm Chí Thiện, má»™t thầy giáo nghèo sinh sống ở má»™t vùng quê nghèo tại tỉnh Hải DÆ°Æ¡ng. Nghèo tiá»n nhÆ°ng ông không nghèo sách. Tủ sách của ông có tá»›i 10 ngàn cuốn được ông sÆ°u tầm từ ná»­a thế ká»· nay. Bằng nhiá»u cách. "Có đồng nào là tôi lại đổ vào sách, thậm chí có những cuốn sách quý tôi còn phải bá» cả đồ dùng ra để đổi lấy. Tôi đã từng phải đổi cả áo bay (ngày đó rất quý), đồng hồ Ä‘eo tay và hÆ¡n má»™t triệu đồng để có được bá»™ sách VÄ©nh Lạc Tá»± Äiển 70 cuốn. Rồi còn những cuốn bách khoa toàn thÆ° của các nÆ°á»›c châu Ã, châu Âu hay là các cuốn DÆ° Äịa Chí của các tỉnh trong cả nÆ°á»›c, tôi Ä‘á»u cố sÆ°u tầm đầy đủ.


      Tủ sách gia đình là chỉ dấu của kiến thức nếu ngÆ°á»i sÆ°u tầm sách chịu Ä‘á»c. Thầy giáo Phạm Chí Thiện không đóng bìa da gáy mạ vàng cho sách nhÆ°ng ông tá»± hào là đã Ä‘á»c hết các sách ông có. Bạn bê tôi hầu nhÆ° ngÆ°á»i nào cÅ©ng có má»™t tủ sách. NhÆ°ng Ä‘á»c hết thì không bảo đám. Có ông cÆ°á»i toe than không có thá»i giá». Có ông sÆ°u tầm đủ nhÆ°ng chỉ thích Ä‘á»c má»™t vài tác giả. Äá»c Ä‘i Ä‘á»c lại. Tủ sách của tôi, chẳng dám khoe, chỉ có khoảng trên dÆ°á»›i ngàn cuốn, nhÆ°ng xin thú thá»±c cÅ©ng chÆ°a Ä‘á»c hết. Công kia việc ná», chÆ°Æ¡ng trình Ä‘á»c cứ thay đổi lia chia!


      Sách không chỉ là má»™t tập hợp những tá» giấy mà có hÆ¡i thở của sách. Cầm cuốn sách trên tay nhÆ° nâng niu má»™t ngÆ°á»i tình thÆ¡m mùi tinh khôi, chất chứa bao nhiêu Ä‘iá»u kỳ bí. Äang say cái đà ca tụng sách, tôi bá»—ng vấp phải bài "Chuyện Sách" của nhà phê bình Nguyá»…n HÆ°ng Quốc. Ông báo má»™t Ä‘iá»u phÅ© phàng. Äã tá»›i ngày tàn của sách! Ông kể mẩu chuyện Ä‘au thÆ°Æ¡ng:

      "Ngay ở Úc, tôi cÅ©ng có quen má»™t ngÆ°á»i, không viết lách gì cả, nhÆ°ng rất mê sách, hầu nhÆ° cả Ä‘á»i, hoặc ít nhất, từ lúc sang Úc, có được bao nhiêu tiá»n, anh lại loay hoay Ä‘i mua sách. Tủ sách của anh chỉ khoảng 4, 5 ngàn cuốn. Bây giá», vá» già, anh lại băn khoăn không biết cho ai. Cho cá»™ng đồng Æ°? NhÆ°ng cá»™ng đồng lấy đâu ra phòng ốc để lÆ°u giữ? Nếu có phòng ốc thì lấy đâu ra nhân viên để quản lý? Vất ngổn ngang trong má»™t góc phòng nào đó thì chỉ vài ba tháng, số sách ấy nếu không biến mất thì sẽ bị nhàu nát cả. Tặng các thÆ° viện Æ°? Những đây phải thÆ° viện nào cÅ©ng cần sách tiếng Việt? Cần, có lẽ chỉ là thÆ° viện ở các đại há»c có ngành Việt há»c. Có Ä‘iá»u không phải đại há»c nào cÅ©ng có đủ ngân sách để mở rá»™ng bá»™ phận sách tiếng Việt, bởi vì việc mở rá»™ng ấy không nhÅ©ng cần không gian mà còn cần cả nhân viên nữa: cả hai Ä‘á»u cần tiá»n. Mà tiá»n ở các đại há»c thì càng ngày càng khan hiếm. HÆ¡n nữa, càng ngày ngÆ°á»i ta càng tập trung vào loại sách báo Ä‘iện tá»­. Sách báo trên giấy có số phận của những thứ cổ vật mà nÆ¡i đến thÆ°á»ng là các viện bảo tàng chứ không phải là thÆ° viện".

      Äiện tá»­ là má»™t thứ vô tâm. Nó giết báo chí, giết tạp chí văn há»c, giết sách vở. NhÆ°ng nó chỉ giết trên giấy. Văn há»c vẫn có đó. Có Ä‘iá»u là nó nuốt vào trong cái dạ dày vô tri của nó. Nó dấu sách trong cái màn hình phẳng lì, trông đến li lợm! Ghét nhÆ°ng bây giá» là thá»i đại của nó, trÆ°á»›c sau gì cÅ©ng phải chấp nhận. Ông Nguyá»…n HÆ°ng Quốc là ngÆ°á»i tÆ°Æ¡ng đối còn trẻ nên... đầu hàng ngay.

      "Các thÆ° viện đại há»c càng ngày càng mua nhiá»u sách Ä‘iện tá»­. Vào thÆ° mục, đánh bất cứ vấn Ä‘á» gì thuá»™c loại "nóng", những tên sách má»›i nhất, đứng trên cùng, bao giò cÅ©ng thÆ°á»ng ở dạng="dg" e-book. Lúc đầu, Ä‘á»c, cÅ©ng hÆ¡i khó chịu. NhÆ°ng không có lá»±a chá»n nào khác. Ráng. Riết thanh quen. Sau, tôi Ä‘á»c sách Ä‘iện tá»­ trên màn ảnh cÅ©ng không thấy gì khác vá»›i sách in theo lối truyá»n thống. Quen nhanh nhất là loại sách biên khảo.NhÆ°ng rồi Ä‘á»c thÆ¡ cÅ©ng vậy. CÅ©ng thấy được chữ trôi và thở. CÅ©ng nghe được hÆ¡i ấm từ chúng. Y nhÆ° trên trang giấy. Rồi tôi nua má»™t cái Kindle, má»™t loại máy chuyên Ä‘á»c sách Ä‘iện tá»­... Vá»›i Kindle, các chuyến Ä‘i xa trở thành nhẹ nhàng hÆ¡n hẳn. TrÆ°á»›c, má»—i lần Ä‘i xa là má»™t lần vất vả vá»›i sách. Äi càng lâu, sách càng nhiá»u. NhÆ°ng không thể mang hết sách mình muốn và mình cần, nhất là Ä‘i máy bay vá»›i nhÅ©ng quy định ngặt nghèo vá» trá»ng lượng hành lý. Bây giá», trong chiếc Kindle nhá» xíu, chỉ bằng má»™t cuốn sách má»ng dÆ°á»›i má»™t trăm trang, tôi có thế chứa hÆ¡n 200 cuốn sách. Tha hồ lá»±a và Ä‘á»c".

      Vậy là tiêu Ä‘iá»u những cuốn sách. Äá»c bài... báo tá»­ của ông Quốc, tôi buồn hiu ngắm những cuốn sách năm im lìm trên kệ sách. Phần lá»›n là do bạn bè tặng. In được má»™t cuốn sách, nâng niu nhÆ° nâng niu đứa con vừa chào Ä‘á»i, lật từng trang giấy thÆ¡m phức, mắt dại Ä‘i vì niá»m vui Ä‘ang dâng tràn trong lòng, đóng gói cẩn thận gá»­i cho bạn bè, bao tá»›i năm bảy lá»›p giấy và băng keo, sợ sách bị ông bÆ°u Ä‘iện hành cho bầm dập, mong ngóng từng ngày bạn nhận được sách, hy vá»ng đứa con được đón nhận trong tình thÆ°Æ¡ng. CÅ©ng có cuốn thỉnh vá» từ tiệm sách, chắt chiu những đồng tiá»n hắt hiu, suy tính nên lá»±a cuốn nào, ôm sách vá» nhÆ° đón thêm má»™t ngÆ°á»i thân. Sách nằm đó, tăm tắp trên kệ, thân quen, nhÆ° thể không có không được. Äó là má»™t nhúm thịt da, má»™t phần máu mủ của mình. Làm sao dứt được thịt da, lìa được máu mủ. Vậy nhÆ°ng cÅ©ng phải dứt, nhÆ° ông Quốc đã vẽ ra trÆ°á»›c má»™t viá»…n ảnh Ä‘en thui. "Cứ tưởng tượng: má»™t ngày nào đó, trên Ä‘Æ°á»ng phố không còn, hoặc nếu còn, còn má»™t cách vô cùng há»a hoằn, các hiệu sách; và trong nhà của ngay giá»›i trí thức, cÅ©ng không còn phòng sách hoặc kệ sách nữa. Buồn không? Chắc chắn là buồn. Lúc ấy, nhÅ©ng ngÆ°á»i từng mê sách và từng bá» tiá»n ra mua thật nhiá»u sách, hẳn sẽ ngậm ngùi ghê lắm... TrÆ°á»›c những sá»± thay đổi của lịch sá»­, lòng ngậm ngùi thÆ°á»ng rất yếu á»›t. Và thÆ°á»ng hoàn toàn bất lá»±c".


      Mặc kệ, dù bất lá»±c, dù Ä‘i ngược lại con Ä‘Æ°á»ng má»™t chiá»u, tôi vẫn cứ in sách. Äể biết mình còn sống!


      03/2011

      Song Thao

      Hợp Lưu số 113, Tháng 3&4. 2011

      Ad-22-A_Newest-Feb25-2022 Ad-22-A_Newest-Feb25-2022