7-2-2024 | THỜI LUẬN

Ngũ quả ngày Tết

  TRỊNH BÌNH AN

Trong văn hóa Á Đông, số 5 có ý nghĩa tượng trưng đặc biệt.

Đó có thể là Ngũ Hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, và Thổ.

Đó có thể là Ngũ Phúc: Phú (giàu có), Quý (sang cả), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh), và Ninh (an toàn).

Trong kinh Vu Lan Bồn do Đức Phật thuyết pháp. Để cứu mẹ khỏi kiếp ngạ quỷ, Mục Kiền Liên cần chuẩn bị các lễ vật để cúng dường chư Tăng. Trong đó, có ngũ quả.

Rằm tháng bảy là ngày Tự Tứ.

Mười phương Tăng đều dự lễ này.

Phải toan sắm sửa chớ chầy,

Thức ăn trăm món, trái cây năm màu.

Ngũ quả (5 loại trái cây) tượng trưng cho Ngũ Căn-Ngũ Lực: Tín, Tấn, Niệm, Định, và Tuệ.

Trong việc chọn ngũ quả thể hiện lòng thành dâng cúng tổ tiên, thần thánh, người dân miền Nam Việt Nam đã có cách chơi chữ thú vị theo cách "đồng âm, khác nghĩa."

Đó là dùng 5 loại trái cây: mãng cầu, thơm, dừa, đu đủ, và xoài.

Tên 5 loại trái cây đó ghép lại, đọc thành: Cầu Thơm Vừa Đủ Xài.

Bởi, theo cách phát âm của người miền Nam, "vừa" đọc là "dừa", còn "xoài" đọc là "xài."

Có người thay trái thơm bằng trái sung, khi ghép lại, thành: Cầu Sung Vừa Đủ Xài.

Cũng vì thế, người dân Nam bộ thường tránh chưng những thứ trái cây có tên "nghe" xui xẻo, như trái chuối, vì "chuối" đọc thành "chúi", tức "chúi nhủi", cắm đầu xuống, tức thất bại.

Trái lê là "lê lết", hàm ý không khá nổi.

Trái táo, là trái nhập từ Pháp, có tên Tây là "bombe". Người Việt đọc là "bom", nghe lại giống tiếng Anh là "bomb", tức trái bom nổ. Chơi chữ tới 3 tầng lận!

Sầu riêng không được chưng, vì có chữ "sầu". Còn ớt chắc không được vì "cay như ớt". Mướp lại càng không, vì là… "rách như xơ mướp"!

Cam, quýt thì sao? Tục ngữ có câu:"Quýt làm, cam chịu", hàm ý mình phải chịu oan ức vì lỗi người khác làm ra.

Thế nhưng, cũng có người cắc cớ, dùng những loại quả đặc biệt:

Vú sữa, Măng cụt, Dừa, Đu đủ, trái Vải, và Sầu riêng.

Mâm "lục quả" này, hẳn dành riêng cho quý vị đàn ông "hảo ngọt"?

*

Nhân dịp Xuân về, xin tặng quý độc giả ba bài thơ "Ngũ Quả".

Tết Bình An

 

Cầu mong năm mới yên vui.

Vừa lòng tất cả mọi người lạ quen.

Đủ đầy gạo, muối, thuốc men.

Xài tiền làm phước, càng thêm nhiều tiền!

*

Tết Thịnh Vượng

 

Cầu cho thiên hạ nơi nơi.

Vừa giàu, vừa khỏe, lại vừa tâm an.

Đủ đầy hạnh phước thế gian.

Thơm danh người thiện đa mang việc đời.

*

Tết Thái Hòa

 

Cầu tình yêu ấy mãi tươi mầu.

Sung sướng bên nhau thật dài lâu.

Vừa nhiều tiền bạc, vừa nhiều phước.

Đủ cả cháu con, đủ rể dâu.

Xài hoài vẫn giầu…

Trịnh Bình An

(Tháng Giêng-Giáp Thìn-2024)

Trịnh Bình An

(Tác giả gởi)

Cùng Tác Giả:

- Thấy gì qua tập “Việt Nam – Nỗi Đau & Niềm Hy Vọng” Trịnh Bình An Nhận định

- Ngũ quả ngày Tết Trịnh Bình An Tạp luận

- Nguyễn Văn Lục và “Hai mươi năm miền Nam 1955–1975” Trịnh Bình An Nhận định

- Hoàng Dung - Cõi Trời Cõi Ta Trịnh Bình An Nhận định

- Hồn Việt Nào Cho Em Trịnh Bình An Phỏng vấn

- John Steinbeck và Lê Văn Khoa với Trẻ Em Bụi Đời Việt Nam Trịnh Bình An Nhận định

- eBook Trịnh Bình An Phiếm luận

- Ếch & Báo – Dòng nhạc phản kháng của giới trẻ Việt Nam Trịnh Bình An Nhận định

- Vài Suy Nghĩ Về Sách Việt Hải Ngoại Trịnh Bình An Nhận định

- Đọc “Truyện Ngắn” của Mặc Đỗ Trịnh Bình An Nhận định