20-6-2025 | ÂM NHẠC

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm – Tác giả của Tháng 6 Trời Mưa, Lời Tình Buồn…

  ĐÔNG KHA

    Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm

Hoàng Thanh Tâm là tên tuổi nổi bật nhất trong số các nhạc sĩ trẻ trưởng thành sau năm 1975 ở hải ngoại. Hồi thập niên 1980, ở hải ngoại xuất hiện những ca khúc có nét nhạc tương đồng với dòng nhạc của Ngô Thụy Miên, Vũ Thành An, Từ Công Phụng, đó là bài hát Tháng 6 Trời Mưa, Lời Tình Buồn, Trả Lại Thoáng Mây Bay, Đời Còn Vang Bước Em… của tác giả mang tên là Hoàng Thanh Tâm.

Có một thời gian dài khán giả vẫn nghĩ Hoàng Thanh Tâm, tác giả của những bài hát quen thuộc đó phải là một vị nhạc sĩ nào đó đã nổi tiếng từ thập niên 1960-1970. Nhưng thật ra nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là nhạc sĩ sinh năm 1960 (tại Sài Gòn), là thứ nam của ông Hoàng Cao Tăng, chủ nhiệm chương trình tiếng Việt của đài phát thanh Pháp Á, là cái nôi phát triển của những tên tuổi lừng lẫy như Khánh Ly, Duy Khánh, Kim Tước, Mai Hương,…

Hoàng Thanh Tâm cũng là tên thật của nhạc sĩ, anh tự học nhạc qua sách vở, và đã biết sử dụng đàn guitar thành thạo từ nhỏ. Hoàng Thanh Tâm đã bắt đầu chập chững viết những note nhạc đầu tiên vào lúc 13 tuổi tại Sài Gòn khi phổ lại bài thơ “Cô Hái Mơ” của thi sĩ Nguyễn Bính, và đã hoàn chỉnh nhạc phẩm này tại Canberra, Úc Châu vào năm 1987, sau khi ra mắt album đầu tay “Tình Khúc Hoàng Thanh Tâm” với chủ đề “Lời Tình Buồn” tại Hoa Kỳ năm 1986.

Sau khi tốt nghiệp trung học tại trường Pétrus Ký vào năm 1978, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm rời Việt Nam đến đảo Pulau Bidong, Mã Lai và được hội từ thiện Caritas bảo lãnh sang Bỉ năm 1979. Tại đây anh đã theo học ngành L’informatique 3 năm tại đại học Bruxelles. Trong 3 năm ở nước Bỉ, Hoàng Thanh Tâm đã viết rất nhiều ca khúc về những nỗi nhớ thương quê nhà, viết cho những cuộc tình dang dở của chính mình và nỗi cô đơn buồn tủi trên xứ người.

Những ca khúc được anh viết trong khoảng thời gian này: Trả Lại Thoáng Mây Bay, Đêm Tha Hương, Dáng Xưa, Xuân Mơ, Đêm Hoàng Lan, Lời Cho Người Tình Xa, Tìm Em…

Đến năm 1982, Hoàng Thanh Tâm đến Úc định cư tại thành phố Canberra, và sau đó là Sydney cho đến ngày nay.

Bài hát đầu tiên được Hoàng Thanh Tâm sáng tác tại hải ngoại là “Trả Lại Thoáng Mây Bay”, được ca sĩ Lệ Thu trình bày lần đầu tiên trong băng nhạc “Thu Hát Cho Người” năm 1982. Đây cũng là ca bài hát đầu tiên của anh được một ca sĩ nổi tiếng thu âm và phát hành.

TRẢ LẠI THOÁNG MÂY BAY (Hoàng Thanh Tâm) - Tác giả trình bày

Khi Hoàng Thanh Tâm còn ở Bỉ, trong một lần Lệ Thu sang tình diễn tại đây, anh có đi xem rồi tìm gặp Lệ Thu ở hậu trường để đưa cho cô bài hát đầu tay Trả Lại Thoáng Mây Bay. Lúc đó Hoàng Thanh Tâm chỉ là một chàng sinh viên không có tên tuổi, nhưng Lệ Thu vui vẻ nhận bài hát rồi thu âm ngay trong năm 1982. Đến năm 1986, khi đã sang Úc rồi, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm mới lần đầu được nghe bài hát này trong băng nhạc của Lệ Thu. Từ đó, anh có hứng khởi để viết thêm rất nhiều ca khúc nổi tiếng khác, khởi đầu là Lời Tình Buồn.

    Nhạc sĩ Hoàmg Thanh Tâm và Ca sĩ Lệ Thu

Một ca khúc khác của Hoàng Thanh Tâm cũng nổi tiếng với giọng ca Lệ Thu, đó là Đời Còn Vang Bước Em.

Sau khi lần đầu được nghe một ca sĩ nổi tiếng như Lệ Thu hát ca khúc của mình, trong cùng năm 1986, Hoàng Thanh Tâm, khi đó mới 26 tuổi, đã tuyển chọn những ca khúc đã sáng tác ở Bỉ, Úc, rồi sang Mỹ thực hiện cuốn album đầu tay là Lời Tình Buồn. Lúc đó anh vẫn chưa có tên tuổi, phải tự đi mời từng ca sĩ như Duy Quang, Khánh Ly, Lệ Thu, Mai Hương… để hát. Cuốn băng này đã bán cho trung tâm Giáng Ngọc và phát hành được một số lượng rất lớn.

Sau thành công có phần bất ngờ đó, chỉ một năm sau, vào năm 1987, Hoàng Thanh Tâm tiếp tục phát hành album thứ 2, với sự góp mặt của nhiều ca sĩ nổi tiếng khác nữa như Thái Hiền, Vũ Khanh, Ngọc Lan, Xuân Sơn, Julie… và ca khúc Tháng 6 Trời Mưa do ca sĩ Thái Hiền hát trong băng nhạc này đã trở thành một hiện tượng.

Sau thành công với băng nhạc số 1 và số 2, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm tiếp tục ra mắt băng nhạc số 3 chủ đề Tháng 6 Trời Mưa, và ca khúc chủ đề này được ca sĩ Ngọc Lan trình bày. Anh còn ra mắt thêm nhiều băng nhạc khác nữa do Diễm Xưa, Làng Văn phát hành.

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã sáng tác được hơn 60 ca khúc, đa số là những bản tình ca viết lên từ chính tâm sự của mình, nổi tiếng nhất là Trả Lại Thoáng Mây Bay , Lời Tình Buồn , Tháng 6 Trời Mưa, Đời Còn Vang Bước Em …

Ngoài ra anh cũng phổ nhạc cho nhiều bài thơ của các thi sĩ nổi tiếng từ thời tiền ᴄhιến đến cận đại, đó là:

• Tháng Sáu Trời Mưa, Cần Thiết của Nguyên Sa

• Áo Trắng, Buồn Đêm Mưa, Tự Tình của Huy Cận

• Ngập Ngừng của Hồ Dzếnh

• Đây Thôn Vỹ Dạ, Giọt Lệ Tình của Hàn Mặc Tử

• Một Mùa Đông của Lưu Trọng Lư

• Đêm Trăng của Xuân Diệu

• Một Tháng Giêng, Tình Tự Mưa của Trần Dạ Từ

• Cô Hái Mơ của Nguyễn Bính…

• Trong Tay Thánh Nữ Có Đời Tôi của Du Tử Lê …

. . .

    Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm và thi sĩ Du Tử Lê

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã mở một trung tâm băng nhạc tại Sydney lấy tên là Hoàng Thanh Tâm Enterprises, từng làm đại diện cho trung tâm Asia của nhạc sĩ Anh Bằng tại Úc Châu cho đến năm 2002.

Qua những quá trình đóng góp công sức của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm cho nền âm nhạc ở hải ngoại suốt hơn một phần tư thế kỷ, và đã để lại một số lượng không nhỏ những nhạc phẩm đã đi vào lòng người Việt ở trong nước cũng như tại hải ngoại, thi sĩ Du Tử Lê đã ưu ái tặng cho người nhạc sĩ họ Hoàng danh hiệu “Con tiểu Phượng Hoàng của nền âm nhạc Việt Nam tại hải ngoại”.

Bài hát nổi tiếng nhất của Hoàng Thanh Tâm là Tháng 6 Trời Mưa, được phổ nhạc từ bài thơ cùng tên của thi sĩ Nguyên Sa. Có rất nhiều người tưởng đây là một sáng tác của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên.

Thực ra, cùng một bài thơ này của Nguyên Sa, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đã phổ thành 2 bài hát mang tên Tình Khúc Tháng 6 (năm 1974), được ca sĩ Thanh Lan hát trong băng nhạc Ngô Thụy Miên 1974, và bài hát Tháng Sáu Trời Mưa (năm 1984) được ca sĩ Hải Lý hát.

Đến năm 1987, Hoàng Thanh Tâm cũng phổ thành bài nhạc Tháng Sáu Trời Mưa, giữ nguyên tên và giữ nguyên nhiều câu thơ của Nguyên Sa.

Như vậy, chỉ từ 1 bài thơ này của Nguyên Sa, 2 nhạc sĩ Ngô Thụy Miên và Hoàng Thanh Tâm đã viết thành 3 ca khúc khác nhau, gây ra một số sự nhầm lẫn về tác giả.

Tuy nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là thế hệ sau và là nhạc sĩ kém tên tuổi hơn Ngô Thụy Miên, nhưng bài hát Tháng Sáu Trời Mưa của anh lại được biết đến và được yêu thích nhiều hơn 2 bài hát của Ngô Thụy Miên.

Dưới đây lời của bài thơ gốc của Nguyên Sa, kèm lời 2 bài hát khác nhau của Ngô Thụy Miên và Hoàng Thanh Tâm.

Tháng 6 Trời Mưa (thơ Nguyên Sa)

Tháng sáu trời mưa, trời mưa không ngớt

Trời không mưa anh cũng lạy trời mưa

Anh lạy trời mưa phong tỏa đường về

Và đêm ơi xin cứ dài vô tận

Đôi mắt em anh xin đừng lo ngại

Mười ngón tay đừng tà áo mân mê

Đừng hỏi anh rằng: có phải đêm đã khuya

Sao lại sợ đêm khuya, sao lại e trời sáng…

Hãy dựa tóc vào vai cho thuyền ghé bến

Hãy nhìn nhau mà sưởi ấm trời mưa

Hãy gửi cho nhau từng hơi thở mùa thu

Có gió heo may và nắng vàng rất nhẹ

Và hãy nói năng những lời vô nghĩa

Hãy cười bằng mắt, ngủ bằng vai

Hãy để môi rót rượu vào môi

Hãy cầm tay bằng ngón tay bấn loạn

Gió có lạnh hãy cầm tay cho chặt

Đêm có khuya em hãy ngủ cho ngoan

Hãy biến cuộc đời thành những tối tân hôn

Nếu em sợ thời gian dài vô tận

Tháng sáu trời mưa, em có nghe mưa xuống

Trời không mưa em có lạy trời mưa?

Anh vẫn xin mưa phong tỏa đường về

Anh vẫn cầu mưa mặc dầu mây ảm đạm

Da em trắng anh chẳng cần ánh sáng

Tóc em mềm anh chẳng thiết mùa xuân

Trên cuộc đời sẽ chẳng có giai nhân

Vì anh gọi tên em là nhan sắc

Anh sẽ vuốt tóc em cho đêm khuya tròn giấc

Anh sẽ nâng tay em cho ngọc sát vào môi

Anh sẽ nói thầm như gió thoảng trên vai

Anh sẽ nhớ suốt đời mưa tháng sáu

Tháng Sáu Trời Mưa (Hoàng Thanh Tâm) - Tác giả trình bày

Trong bài thơ của Nguyên Sa, có câu thơ rất hay và rất “gợi niềm chăn chiếu” là:

Da em trắng anh chẳng cần ánh sáng

Tóc em mềm anh chẳng thiết mùa xuân

Hai câu thơ này được Hoàng Thanh Tâm giữ nguyên khi viết thành nhạc. Khi đôi tình nhân đang quấn quít vào nhau, họ không còn tha thiết gì khác trên đời nữa. Tuy nhiên, có nhiều ca sĩ trẻ lại hát thành: Tóc em mềm anh chẳng TIẾC mùa xuân, làm cho câu hát mất đi ý nghĩa.

Một bài hát khác của Hoàng Thanh Tâm cũng bị nhầm lẫn là bài Lời Tình Buồn. Nhạc sĩ Vũ Thành An cũng có một bài hát cùng tên là Lời Tình Buồn, vì vậy khán giả đã nhầm hai bài hát này với nhau, và không biết bài nào là của nhạc sĩ nào. Điều đặc biệt là cả 2 bài hát Lời Tình Buồn của Hoàng Thanh Tâm và Vũ Thành An đều nổi tiếng và rất được yêu thích.

Bài hát Lời Tình Buồn được nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm sáng tác khi mới 22 tuổi, là ca khúc đầu tiên của anh trên đất nước Úc. Anh cho biết bài hát viết về một cuộc tình buồn không lối thoát của anh với một thiếu phụ với cách biệt tuổi tác rất lớn, nên không thể đến được với nhau. Lời bài hát như sau:

Ta thấy trong mắt em từng đêm mưa vàng võ

Ta thấy trong cánh tay mùa thu mang xót xa

Từng ngày tình vui cho thiên đường hé những môi cười

Từng ngày tình đau cho trái tim xé thêm những mỏi mòn

Còn bài hát Lời Tình Buồn của nhạc sĩ Vũ Thành An thì nổi tiếng hơn, có lời như sau:

Anh đi rồi còn ai chiêm ngưỡng

Cổ em cao tay mười ngón thiên thần

Tóc em xanh trùng dương sóng gọi

Anh ngập ngừng đứng ngóng bâng khuâng…

Ngoài ra, còn một sự nhầm lẫn khác liên quan đến nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm, đó là từ trước đến nay, nhiều nơi ghi tên tác giả sáng tác ra bài hát Rong Rêu (nổi tiếng qua tiếng hát Tuấn Ngọc) là Hoàng Thanh Tâm. Đây là một sự nhầm lẫn. Bài hát Rong Rêu là của nhạc sĩ Nguyễn Tâm. Ông có một số sáng tác khác nữa nhưng Rong Rêu có thể coi là bài hát duy nhất nổi tiếng của ông, nhưng lại hay bị nhầm sang tác giả Hoàng Thanh Tâm.

Đông Kha

Nguồn: nhacxua.vn

Cùng Tác Giả:

- Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm Đông Kha Nhận định

- Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Linh Hồn Tượng Đá” (Mai Bích Dung) – Chuyện tình thoáng vội như mây bay Đông Kha Tạp bút

- Những năm cuối đời thầm lặng của nhạc sĩ Tâm Anh – Tác giả ca khúc “Phố Đêm” Đông Kha Nhận định

- Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hoàng Trang Đông Kha Nhận định

- Nghe lại 10 ca khúc nổi tiếng của nhạc sĩ Hàn Châu thu âm trước 1975 Đông Kha Nhận định

- Nhạc sĩ Hoài Nam và ca khúc “9 Tháng Quân Trường”: Gắn trên vai chiếc lon Chuẩn-úy… Đông Kha Nhận định

- Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Ngọc Sơn (trước 1975) Đông Kha Nhận định

- Anh Linh - VânSơn - Tuấn Đăng: Nhớ về ban nhạc trào phúng AVT một thời lừng lẫy Đông Kha Nhận định

- Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Minh Kỳ – Một đời tài hoa và vắn số Đông Kha Nhận định

- Đôi nét về nhạc sĩ Quốc Dũng và những ca khúc nổi tiếng Đông Kha Nhận định