2008 | VĂN HỌC

Trang Thơ VĂN CAO

IV. Những ngày báo hiệu mùa xuân

Anh có nghe không

Năm buổi sáng không có trong sự thật

Ba Biến Khúc Tuổi 65

:: Những ngày báo hiệu mùa xuân (*)

. . . . .

2.

Nước biển đổ vào quanh Hải Phòng ngày bão

Làng mạc bồng bềnh trời đất bềnh bồng

Ở những ngọn tre xác xơ mốc lên chất muối

Còn lại ít rơm khô của mái nhà trôi

Những mảnh lưới thuyền ai bay tan tác

Xe gạo ngày đêm từ Hải Phòng về các xóm

Chúng tôi đêm ngày vét nước nối đê

Tưới ngọt lại ruộng đồng, dựng lại từng thôn xóm

Tìm lại những nụ cười ở môi người sống sót

Lửa đỏ đêm đêm trên bãi biển bập bùng

Trong những ngày khó khăn chồng chất

Kẻ thù của chúng ta xuất hiện

Những con rồng đất khi đỏ khi xanh

Lẫn trong hàng ngũ

Những con bói cá

Đậu trên những chiếc giây buồm

Đang đo mực nước

Những con bạch tuộc

Bao nhiêu tay chân dìm chết một con người

Đất nước đang lên da lên thịt

Đất nước còn đang nhỏ máu ngày ngày

Ta muốn gói cuộc đời gọn gàng như trái vải

Đã thấy loài sâu nằm tròn trong cuống

Chúng muốn các em nhỏ mới biết đi phải rụng

Mòn mỏi dần sức vỡ đất khai hoang

Làm rỗng những con người, lùi dần niềm hy vọng

Héo dần mầm sáng tạo, mất phẩm giá con người

Chúng nó ở bên ta, trong ta, lẻn lút

Đào rỗng từng kho tiền gạo, thuốc, men

Tôi đã thấy từng mặt từng tên sâu chuỗi

Tôi sẽ vạch từng tên từng mặt

Hãy dừng lại

Những tên muốn ôm cây mùa xuân không cho mọc

Những tên muốn làm cây to che cớm mầm non

Con đường ta đi tự hào lực lượng

Con đường nước nguồn thành sông thành biển

Con đường ta đi tự hào duy nhất

Con đường đi trái đất quanh mặt trời

. . . . .

Giai Phẩm Mùa Thu

(tập II tháng 10-1956)

(*) Đây là một đoạn trong bài thơ dài "Những Người Trên Cửa Biển"

:: Anh có nghe không

Gửi một nhà thơ xưa đã nổi tiếng

Cửa đóng lại từ chín giờ

Không một cuốn sách chờ đợi

Dù những ngôi sao đang nở trên trời

Dù đêm mùa Xuân bắt đầu trở lại.

   Tất cả hướng về biển

   Bọt cứ tan trên bãi cát xa

   Mà cửa bể vẫn im lìm chưa mở.

Bao giờ nghe được bản tình ca

Bao giờ bình yên xem một tranh tĩnh vật

Bao gìờ

Bao giờ chúng nó đi tất cả

Những con người không phải của chúng ta

Vẫn ngày ngày ngang nhiên sống.

   Chúng nó còn ở lại

   Trong những áo dài đen nham hiểm

   Bẻ cổ bẻ chân gieo tội ác cho người.

Chúng nó còn ở lại

Trong những tủ sách gia đình

Ở điếu thuốc trên môi những em bé mười lăm

Tiếng bước chân các cô gái

Từng con đường từng bãi cỏ từng bóng tối

Mắt quầng thâm còn nhớ mãi đêm

   Chúng nó còn ở lại

   Trong những tuổi bốn mươi

   Đang đi vào cuộc sống

   Như nấm mọc trên những thân gỗ mục.

Người bán giấy cũ

Đã hết những trang tiểu thuyết ế

Những trang sách báo ngày xưa

Đang bán đến những trang sách mới

Những bài thơ mới nhất của anh.

   Anh muốn giơ tay lên mặt trời

   Để vui da mình hồng hồng sắc máu

   Mấy năm một điệu sáo

   Như giọng máy nước thâu đêm chảy.

Chung quanh còn những người khôn ngoan

Khi có mồm

Mắt không bao giờ nhìn thẳng.

   Những con mèo ngủ yên trên ghế

   Trong một cuộc dọn nhà

   Những con sên chưa dám ló đầu ra

   Những cây leo càng ngày càng tốt lá.

Một nửa thế giới

Một nửa tâm hồn

Một nửa thế kỷ

Chưa khai thác xong.

   Bây giờ không còn những tiếng nổ to

   Nhưng còn những tiếng rạn vỡ

   Có thể thu hết những khẩu súng phản động

   Nhưng vẫn còn

   Những khẩu chúng đưa người tự tử.

Anh có thấy không

Chỗ nào cũng có tiếng

Chưa nói lên.

   Những người của chúng ta

   Đang mờ mờ xuất hiện

   Le lói hy vọng

Trên những cánh đồng lầy.

Nghìn năm cũ phủ mất nhiều giá trị

Đốt nghìn kinh chưa thắp sáng cuộc đời

Vào một cuộc đấu tranh mới

Với những người không phải của chúng ta.

Anh có nghe thấy không

Vào một cuộc đấu tranh mới

Để mở tung các cánh cửa sổ

Mở tung cả cửa bể

Và tung ra hàng loạt hàng loạt

Những con người thật của chúng ta.

Giai Phẩm Mùa Xuân

(8-10-1956)

:: Năm buổi sáng không có trong sự thật

Những mái nhà như những cánh chim đêm

Ở những giấc mơ dưới trời sao lồng lộng

I.

Ngủ dậy một sáng

Cả phố biến đâu mất

Không một bóng người đi.

Im lặng hồ nước sâu thăm thẳm

Mặt đất đỏ mầu gạch nung

Như miệng quả núi lửa

Anh đi tìm em

Tìm dấu vết những con đường

Chúng ta thường đi lại     

Giữa mênh mông tôi gọi em mãi mãi

Thế kỷ chúng ta dừng lại nơi đây

Em ở đâu

Thế kỷ chúng ta còn đang tiếp tục

Trên trái đất này

Hàng ngày đứng lại nơi đây

Tôi gọi em mãi mãi.

II.

Buổi sáng nay không nghe tiếng chim hót

Một buổi sáng không thực

Tôi bước đi không thấy tiếng chân đi

Cả thành phố cùng tôi im lặng

Tất cả những con người

Chỉ thấy mắt đen lay láy

Cả tiếng xe không thành tiếng

Tại sao? Tại sao?

Không ai nhìn miệng tôi

gào thét không ra tiếng

Trong kinh hoàng tôi chạy trên đất

Một mình

Giữa thành phố mọi người im lặng

Tại sao? Tại sao? Không tiếng nói

Không tiếng động, không sự sống

Tại sao thành phố sa mạc

Không nghe gió thổi

Những hình người như bị đẩy

Qua nhanh

Hình như nơi đây

Bị đày trong im lặng

III.

Buổi sáng nay không phải mình thức dậy

Một người nào trong tôi đang thở

Trước mặt tôi

Buồng nửa đêm nửa ngày len lỏi

Nửa phố mặt trăng, nửa phố mặt trời

Từ khi ấy chúng tôi hai người suy nghĩ

Hai kẻ thù nhau

Hai thái cực tâm hồn

Hai người ấy trong một người chịu đựng

Mưu hại lẫn nhau

Không biết ngày đêm không biết giả thật

Từ phút ấy tôi không còn thật nữa. 

IV.

Buổi sáng nay cả phố phường như mở hội

Mỗi con người đeo mặt nạ đi chơi

Những bước chân nhảy múa

Vui lên cành non

Lá bàng trên phố xanh màu ngọc

Xuân tháng hai

Cửa hàng rượu bên đường

Tơ lụa pha len, hoa giấy ni-lông

Những mặt nạ gặp nhau chào hỏi

Những em bé búp bê mùa xuân

Hồng hào da thịt

Ngồi đập nút chai làm tiền bac chơi xuân

Mở tròn mắt nhìn kinh ngạc

Họ vui làm sao?

Ô kìa

Nước mắt mồ hôi

Sao chảy ra trên từng mặt nạ

Từng con người

Vội vàng lau mồ hôi và nước mắt

Trên những mặt nạ giấy bồi.

V.

Những cánh cửa đều khóa chặt

Trong gian phòng trong suốt thủy tinh

Em ở đây với anh

Cho bớt lạnh sang mùa Xuân náo nức

Thịt da em cho anh sưởi

Hơi ẩm mình con chim khuyên

Trong lòng bàn tay

Run rẩy

Giữa hai cành non

Nghe nhựa mùa xuân

Những nụ hồng mới nở

Và mật vừa thơm và ong đã tới

Chúng ta đi vào bí mật của mùa xuân

Ngày đầu tiên của em trên biển.

(1960)

:: Ba Biến Khúc Tuổi 65

I.

Những ngày buồn không nói được

tôi chỉ tìm ra sự sống của tôi

Một người cho tôi con dao găm

Không biết dùng làm gì

Đêm nhìn qua cửa sổ

Một khoảng trống đen

Tôi ném vào khoảng trống

Con dao găm ấy

Có phải đấy là sự nghịch ngợm

Bỗng nhiên có tiếng ngã ngoài sân

Một người trúng tim đã chết

Tôi không hề biết người ấy

Tôi là kẻ không muốn giết người

Chỉ biết bóng tối

Mà tôi đã ném dao

II.

Tôi đi trên phố

Bỗng nhiên mọi người nhìn tôi

Một ai đó kêu lên: thằng ăn cắp

Tôi chạy Tôi chạy

Tại sao Tôi chạy? Tôi không hiểu tôi

Cả phố đuổi theo tôi xe cộ đuổi theo tôi

Tôi chạy bạt mạng

Gần hết đời

Tới chỗ chỉ còn gục xuống

Tỉnh dậy mồ hôi chảy

Tôi lại thấy tôi là người chưa phạm tôi

III.

Tôi rơi vào mạng nhện

Mạng nhện cuốn lấy tôi

Không còn cách gì gỡ được

Tôi như con sâu tằm

Cuộc đời cứ như thế

Muốn phá cái mạng nhện

Tôi không đủ tay

9/1988

Cùng Tác Giả:

- Trang Thơ Văn Cao Văn Cao Thơ

- Những ngày báo hiệu mùa Xuân Văn Cao Thơ

- Anh có nghe không Văn Cao Thơ

- Năm buổi sáng không có trong sự thật Văn Cao Thơ

- Ba Biến Khúc Tuổi 65 Văn Cao Thơ

- Người ca thơ Văn Cao Tạp bút