NĂM & THỜI THẾ
1533 LÊ TRUNG HƯNG
(1533-1789)
Trịnh / Nguyễn
1740 Trịnh Doanh được lập làm Chúa
(40-67)
1767 Lê Hiển Tông (40-86)
Trịnh Sâm tự phong Chúa (67-82)
con đầu là Trịnh Tông (Khải)
1775 Nguyễn (Tây Sơn) nổi lên ở
Quảng Nam (Nhạc, Huệ, Lữ)
Trịnh Sâm tư thông với Đặng Thị Huệ
(có con tên Cán)
1780 Loạn cung đình Canh Tí
1782 Trịnh Sâm chết
Loạn Kiêu binh (82-86) đưa Trịnh Khải lên ngôi Chúa 1784, chống Nguyễn Khản, phá nhà.
1786 Nguyễn Huệ ra Bắc Hà lần I.
Họ Trịnh diệt
1787 Nguyễn Huệ ra Bắc Hà lần II.
Giết Nguyễn Hữu Chỉnh.
Lê Chiêu Thống (1786- 89) chạy lên
Kinh Bắc triều viện binh.
1788 Quân Thanh vào Thăng Long.
1789 Nguyễn Huệ ra Bắc Hà lần III, đại phá quân Thanh.
Lê Chiêu Thống chạy sang Trung quốc (chết 1798).
TÂY SƠN
Nguyễn Huệ --> Quang Trung.
1792 Quang Trung chết.
(1796)
1801 Nguyễn Ánh toàn thắng lên ngôi vua
1802 (GIA LONG) Ra Bắc
Kinh đô: Phú Xuân (Huế)
1813
Bắt đầu vụ án Nguyễn Văn Thuyên.
1817
Kết thúc vụ án
Nguyễn Văn Thuyên: lăng trì
Nguyễn Văn Thành: tự tử
Vũ Trinh: xử trảm giam hậu
1820 Gia Long chết.
|
|
GIA ĐÌNH NGUYỄN TỘC
Tiên Điền
1708-Nguyễn Nghiễm sinh (cha)
1734-Nguyễn Khản sinh (anh cả)
Nguyễn Nghiễm lấy Trần Thị Tần
làm vợ ba (1756)
Nguyễn Nghiễm về hưu (về làng Tiên Điền, 71) và chết 1775
Mẹ Nguyễn Du chết 1777.
Nguyễn Khản bị họa lây vụ
Canh Tí 1780
Nguyễn Khản phong Thiếu Bảo
Nguyễn Khản trốn chạy rồi chết 1786 ở Tiên Điền.
Nguyễn Quýnh về Tiên Điền, tổ chức nghĩa quân chống Tây Sơn
Làng Tiên Điền bị đốt phá.
Nguyễn Nễ và Đoàn Nguyễn Tuấn (anh vợ Nguyễn Du ra làm quan với Tây Sơn.)
Nguyễn Quýnh bị bắt và bị giết 1791
Nguyễn Nễ chết
|
|
NGUYỄN DU
1766 Nguyễn Du sinh ở Thăng Long (3-19-66), conthứ ba của bà Trần Thị Tần với Nguyễn Nghiễm.
Theo cha về Tiên Điền, Nghệ An 1776 (1772? Hồ Phi Mai tức Hồ Xuân Hương sinh)
Ra lại Thăng Long ở với anh (Nguyễn Khản) 1778.
Về Nghệ An (1780) học tiếp
Thi ở Sơn Nam
Nguyễn Du làm Chánh Thủ Hiệu (quan võ) Thái Nguyên, 1786? Cưới vợ họ Đoàn người Quỳnh Côi (Sơn Nam, nay là Thái Bình).
Trốn về quê vợ Quỳnh Côi.
Nguyễn Du chạy theo vua không kịp, lại trở về Quỳnh Côi, ở đó đến 1796. Thời gian ở QC là "Mười Năm Phong Trần."
1791 thăm Nguyễn Nễ ở Thăng Long.
1793 thăm Nguyễn Nễ ở Phú Xuân,
1795 Vợ họ Đoàn chết, Nguyễn Du về Tiên Điền vợ kế họ Võ. Bỏ trốn ra Nghệ An để vào Nam theo Nguyễn Ánh, bị bắt giam hơn ba tháng. Trở về Tiên Điền: Nghèo khổ, đi săn, đi câu.
Nguyễn Du ra làm quan Tri Huyện Phù Dung, Trì Phủ Thường Tín.
Thanh Hiên Thi Tập
- Nghỉ 4, 5 tháng
Giao du với Hồ Xuân Hương (1802-1805)?
Triều đình Huế 1805
- Nghỉ 8 tháng
Cai bạ Quảng Bình (1809-1812).
- Nghỉ 2 tháng
Nam Trung Tạp Ngâm
1813-1814: Chánh Sứ đi Trung quốc.
Bắc Hành Thi Tập.
- Nghỉ 4 tháng
1815 vào lại Huế đặc cách Hữu Tham Tri Bộ Lễ (chức của Vũ Trinh)
Hoàn thành:
Li Tao (Văn Chiêu Hồn)
Đoạn Trường Tân Thanh
16-9-1820: Nguyễn Du chết bệnh.
|