28-2-2024 | VĂN HỌC

Nhà báo Hiếu Chân

  LÃNG NHÂN

Là bút hiệu của Nguyễn Hoạt , hồi 1955-60 nổi danh trong mục "Nói hay Đừng" trên báo Tự do ở Sài gòn. Hồi đó, trong một cuộc hội hữu, tôi có mấy câu đùa :

Người ta hiếu lợi hiếu danh

Nào ai ai có như mình "hiếu chân"

Ý chừng chân lý khỏa thân

Cho nên mình mới tần mần ngó coi?

Hai chữ "tần mần" chỉ là rỡn nhau trong tiệc rượu mà thôi, chứ thực ra ngọn bút Hiếu Chân không tần mần chút nào, còn rất đanh thép là khác, vì nó phụng sự cho một nhãn lực sâu sắc tinh minh nuôi bằng hai vốn Tây và Nho, Nho hùng hậu hơn Tây.

Khi báo Tự Do nghỉ, anh là bỉnh bút trong ban chỉ đạo báo Chính Luận cho đến ngày bọn hủi vào. Từ đó anh đóng cửa nằm nhà, tiêu nhà bằng thú dịch Liêu Trai, chú thích rành rẽ.

Bản dịch Liêu Trai đăng liên tiếp nhiều kỳ trên báo Lửa Việt ở Canada. Trong số 66 ra ngày 15-6-1986, tôi bỗng đọc thấy bài của ông Lã Vi:

Tin Từ Hỏa Ngục

Ông Hiếu Chân, nhà văn, nhà báo, nhà chính trị không còn nữa ...

"Đêm 13 rạng ngày 14-7- 1984, nhà ông Hiếu Chân bị khám, ông bị bắt. Trước đó, gia đình đã nghe phong phanh sẽ bị khám và bắt, khuyên ông nên tạm trốn, ông không nghe:

- Họ đã định bắt, trốn đi đâu rồi cũng bị mà thôi !

Ông chuẩn bị sẵn quần áo đợi ngày bị bắt. Thế rồi họ giam ông ở khám Chí hòa gần 2 năm. Khi gia đình được tin ông đau, nhờ người xin cho về, nhưng không được. Đến khi được báo rằng ông qua đời, xin xác về làm ma, cũng không cho. Lại xin cho mang đến chùa Vĩnh Nghiêm để tụng niệm trước khi an táng, cũng bị từ chối. Mang vải đến khám đường để xin liệm, họ trả lời:

- Lo cho tù nhân là bổn phận nhà nước. Nhà nước đã liệm xác rồi, gia đình khỏi lo.

Gia đình đành cử ba thân nhân ngồi xe Lam để theo xác ông tới lò thiêu Phú Lâm...

Ông Hiếu Chân bị bắt giam, chính ông và gia đình đều không biết là vì tội gì. Từ ngày chính quyền Xã hội vào Nam, ông không hề có một hành động chống đối nào!.

*

Còn hỏi làm gì cho phí lời !

Xuống Hố Cả Nút, mà ...

Lãng Nhân

Nhớ Nơi Kỳ Ngộ

Ziên Hồng (Zieleks) xuất bản, 1997

Cùng Tác Giả:

- Kịch tác gia Vi Huyền Đắc Lãng Nhân Hồi ức

- Nhà báo Hiếu Chân Lãng Nhân Hồi ức

- Thái Văn Kiểm Lãng Nhân Hồi ức

- TchyA Lãng Nhân Hồi ức

- Hà Thượng Nhân Lãng Nhân Hồi ức

- Tri Kỷ Tìm Nhau Mắt Đã Mờ Lãng Nhân Phiếm luận

- Cao Ngọc Anh Lãng Nhân Giai thoại

- Đồng Khánh và Tự Đức Lãng Nhân Giai thoại