1. Head_

    Đỗ Khánh Hoan

    (5.8.1934 - 3.10.2023)
    Ad-25-TSu-2301360532 Ad-25-TSu-2301360532

     

     

    1. Link Tác Phẩm và Tác Giả
    2. Những Bài Thơ Về Mẹ (Mặc Lâmh) Ad-21 Ad-21 (Google - QC3) (Học Xá)

      8-5-2022 | THƠ

      Những Bài Thơ Về Mẹ

        MẶC LÂM
      Share File.php Share File
          

       

      Ngày của Mẹ hay Mother's Day năm nay rơi vào Chủ Nhật 8 tháng 5. Mỗi người trong chúng ta không ai là không có mẹ. Tình thương của bà dành cho chúng ta mỗi người mỗi khác nhưng cái chung mà tất cả chúng ta đều thừa hưởng được từ bà là những hy sinh vô bờ bến để nuôi con khôn lớn. Mặc Lâm, phóng viên đài RFA


      Bất kể ở đâu, bất kể hoàn cảnh nào thì tình yêu ấy cũng không bao giờ thay đổi. Chương trình VHNT kỳ này mời quý thính giả chia sẻ những bài thơ về Mẹ do Mặc Lâm tuyển chọn và trình bày với sự góp giọng đọc thơ của anh chị trong ban Việt Ngữ và đặc biệt nữ nghệ sỹ Bạch Yến từ Pháp quốc với giọng ru ba miền...


      Có thể nói nhạc phẩm Lòng Mẹ của Y Vân được người Việt biết và thương yêu hơn bất cứ bài hát nào. Tác phẩm Lòng Mẹ năm nay vừa tròn 50 năm ngày ra đời nhưng sức thu hút của nó vẫn như những ngày đầu ra mắt.


      Cứ mỗi lần nghe nhạc phẩm này do bất cứ ai hát lên thì người Việt dù ở chân trời góc bể nào cũng dấy lên một niềm xao xuyến khó tả. Bài hát như thay thế người mẹ ầu ơ con trong đêm hè oi bức.


      Trong tận cùng của cảm xúc, người nghe thấy được hình bóng của mẹ mình và hình như những lời hát thăng hoa trở thành chính tiếng mẹ hiền ủi an bên cạnh.


      Những sáng tác về tình mẫu tử trong kho tàng văn chương nghệ thuật Việt Nam có lẽ bắt nguồn từ những bài hát ru của người mẹ cả ba miền Nam Trung Bắc. Những đứa trẻ được nuôi dưỡng từ tiếng ầu ơ dịu ngọt này đã thai nghén những bài thơ viết về mẹ sau khi trưởng thành và nhanh chóng được người đời chia sẻ.


      Bắt đầu biết thương nhớ mẹ từ sớm, từ khi mới chập chững những bước đầu tiên thế nhưng để trọn vẹn cảm nhận được tình mẹ thì phải đợi đến khi khôn lớn.


      Người sinh viên nghèo xa nhà đi học ở thành phố bỗng một hôm thấy nhớ mẹ đến nao lòng. Anh như con trẻ, cảm thấy mẹ mình là một nguồn sức mạnh chở che mà anh không thể tìm nơi đâu khác. Lúc này là lúc mà người ta tự hỏi lòng: Mẹ ơi có nhớ con không?

      Lâu nay con trọ học xa nhà

      Sống tự lập thiếu thốn nhiều mẹ ạ!

      Nhưng một thứ con thiếu nhiều hơn cả

      Là vòng tay mẹ âu yếm sớm chiều.

      Thiếu một chút muối, mì chính, hạt tiêu

      Con có thể chạy vay phòng khác

      Nhưng mẹ ơi! Tình mặn nồng ấm áp

      Của mẹ hiền nào con biết vay ai??!!

      Từ khi nuôi con khôn lớn cho đến khi gả chồng không biết bao nhiêu là cực nhọc. Con về nhà khác cũng mang theo nước mắt mẹ hiền mặc dù ngoài mặt bà vẫn gượng cười cho trọn ngày vui của con. Nhà thơ Nguyễn Bính vẽ lại cảnh tượng bà mẹ đưa con về nhà chồng:


      Đưa con ra đến cửa buồng thôi

      Mẹ phải xa con, khổ mấy mươi!

      Con ạ! đêm nay mình mẹ khóc

      Đêm đêm mình mẹ lại đưa thoi.


      Nhà thơ Xuân Quỳnh viết về người mẹ của chồng mình mà khi đọc lên sức lôi cuốn của những câu thơ của bà khiến người ta không thể không tự hỏi: phải chăng Xuân Quỳnh đang nhắc cho chúng ta về một người mẹ hiền mà đã quá lâu chúng ta quên bẵng?


      Phải đâu mẹ của riêng anh

      Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi

      Mẹ tuy không đẻ không nuôi

      Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong

      Ngày xưa má mẹ cũng hồng

      Bên anh mẹ thức lo từng cơn đau

      Bây giờ tóc mẹ trắng phau

      Để cho mái tóc trên đầu anh đen


      Hình ảnh nghèo khó của làng quê Việt Nam với những mái tranh nghèo và những gia đình đôi khi neo đơn đến tội nghiệp đã đi vào văn chương Việt Nam với khả năng gây xao động lòng người. Trong những mái tranh nghèo ấy tình mẹ lại càng tỏa sáng biết bao nhiêu với những thân cò lặn lội.


      Người con ao ước mua cho mẹ mình những miếng trầu thơm cay và cứ mỗi khi đi ngang hàng trầu thì niềm ao ước ấy lại càng mãnh liệt. Đến khi có thể mua miếng trầu cho mẹ thì bà đâu còn nữa. Người con gái cũng là nhà thơ Nguyễn Thị Mai kể lại trong nước mắt.


      Mẹ ơi?

      Thơm cay một miếng trầu xưa

      Mà con phải bớt tiền mua vì nghèo

      Bây giờ đã bớt gieo neo

      Lại không còn mẹ mà chiều. Khổ không?


      Từ ngày đưa mẹ ra đồng

      Qua hàng trầu vỏ con không dám vào


      Có một điểm chung của những bà mẹ Việt Nam là sự khó nhọc nuôi con cùng những hy sinh vô bờ đã khiến bà trở thành biểu tượng của điều thiêng liêng mà chúng ta ai cũng có một.


      Thương nhiều lắm dáng mẹ lom khom

      Cúi trên ruộng đồng chiều đông buốt giá,

      Nặng gánh rau chợ tàn chiều muộn,

      Chắt chiu tiền nhàu nát gửi con xa.

      Tim thổn thức, nước mắt cứ trào ra

      Khi cầm trên tay tờ bạc nhàu cũ nát


      và hình ảnh người mẹ của nhà thơ Thanh Vân cho thấy sự vất vả của bà trên cánh đồng như thế nào:


      Mẹ tôi bước xuống đồng sâu

      Ngọn cỏ ngóc đầu sắc tựa mũi chông

      Mẹ tôi ngã quỵ xuống đồng

      Cây lúa đòng đòng đỡ mẹ đứng lên


      Nhà thơ Vương Trọng khi đến tuổi 70 khi nằm chiêm bao thấy lại mẹ mình với những câu thơ chạnh lòng:

      Đã có lần con khóc giữa chiêm bao

      Khi hình mẹ hiện về năm khốn khó

      Đồng sau lụt đường đê sụt lở,

      Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn.

      Anh em con chịu đói suốt ngày tròn,

      Trong chạng vạng ngồi co ro bậu cửa.

      Có gì nấu đâu mà nhóm lửa

      Ngô hay khoai còn ở phía mẹ về.

      Hình ảnh của mẹ hiền ăn sâu vào tiềm thức của người con xa quê như một vết thương không bao giờ lành. Thao thức nhớ mẹ là tình cảnh chung và nhà thơ Hoàng Phố, sống cách Việt Nam nửa vòng trái đất mượn bạn mình đến nhà để thăm bà trong khi heo hút:

      Mày có đi làm ghé chơi thăm má

      mua một tô mì cho má giùm tao

      nhớ thêm bột nêm vào trong hoành thánh

      tánh má từ xưa vẫn thích ngọt ngào


      nếu mà hỏi mày làm ăn có khá

      cũng ráng mà cười nói được nghe chưa

      tính má hay buồn nghe ai thất bại

      bốn chục năm rồi má vẫn như xưa


      Khi mày ra về cũng nên hẹn lại

      sẽ đến thăm khi rảnh rỗi việc nhà

      má như trẻ thơ thích ngồi nói mãi

      những chuyện ngày xưa hồi còn có ba


      Ừ mà tao quên mày đốt cho ba

      một nén nhang thơm cho má mát lòng

      bởi tao đi rồi là hai hình bóng

      nay đã mất tăm vừa con vừa chồng...

      Nhà thơ Trần Trung Đạo hạnh phúc hơn khi còn nghe ra giọng nói yêu dấu của mẹ mình:


      Nhắc chiếc phone lên bỗng lặng người

      Tiếng ai như tiếng lá thu rơi

      Mười năm mẹ nhỉ, mười năm lẻ

      Chỉ biết âm thầm thương nhớ thôi


      và rồi nhà thơ thở dài với những cách trở mà ông không hy vọng gì san lấp được. Ông chỉ còn niềm mơ ước duy nhất nhưng chừng như niềm mơ ước này cũng chỉ là thiên thu mà thôi...

      Mẹ vẫn ngồi đan một nỗi buồn

      Bên đời gió tạt với mưa tuôn

      Con đi góp lá nghìn phương lại

      Đốt lửa cho đời tan khói sương


      Tiếng mẹ nghe như tiếng nghẹn ngào

      Tiếng Người hay chỉ tiếng chiêm bao

      Mẹ xa xôi quá làm sao vói

      Biết đến bao giờ trông thấy nhau


      Đừng khóc mẹ ơi hãy ráng chờ

      Ngậm ngùi con sẽ dấu trong thơ

      Đau thương con viết vào trong lá

      Hơi ấm con tìm trong giấc mơ


      Nhắc chiếc phone lên bỗng lặng người

      Giọng buồn hơn cả tiếng mưa rơi

      Ví mà tôi đổi thời gian được

      Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười.

      Những chiếc bông hồng tượng trưng cho những người còn mẹ là một phong tục đẹp của người Nhật và đi sâu vào lòng chúng ta từ nhiều năm qua. Khi cánh hoa hồng biến thành màu trắng thì nỗi bất hạnh cũng ập xuống cuộc đời. Nhà thơ Trần Kiêu Bạc trở về nhà thẩn thờ sau khi chôn cất mẹ:


      Khi nắm đất sau cùng lắp kín mộ sâu

      Con trở về nhà một mình trống vắng

      Trên ngực con nở đóa hoa hồng trắng

      Quỳ trước bàn thờ cam phận mồ côi


      Với nhà thơ Thu Nguyệt thì niềm đau có khác nhưng hoa cà na từ đây dưới mắt nhà thơ đã chớm mang một màu tang chế:

      Ngày mẹ mất bông cà na rụng trắng

      Hoa như mưa nhòe nhoẹt rối tơi bời

      Trong nắm đất con lấp từ biệt mẹ

      Có rất nhiều những cánh hoa rơi.


      Hoa cũng như đời mẹ, mẹ ơi!

      Nở lặng lẽ và rơi lặng lẽ

      Cô đơn nào hơn những người mẹ trẻ

      Con chưa đủ lớn khôn để chia sẻ vui buồn.


      Giọng ru buồn len lén hoàng hôn

      Ba mươi năm sau đời con mới hiểu

      Nỗi cô đơn mẹ âm thầm gánh chịu

      Nhiều như bông cỏ dại quê mình.

      Nhà thơ Vương Trọng cho chúng ta những khúc hát đẫm nước mắt như trong giấc mơ mà nhà thơ trải qua:

      Con lang thang vất vưởng giữa đời thường,

      Đâu cũng sống không đâu thành quê được.

      Còn quê mẹ cuối chân trời tít tắp,

      Con ít về từ ngày mẹ ra đi.

      Đêm tha hương con tìm lại những gì

      Với đời thực chẳng bao giờ gặp nữa.

      Mong hình mẹ lại hiện về giấc ngủ

      Dù thêm lần con khóc giữa chiêm bao.

      Người mẹ trong tâm thức Việt Nam vẫn luôn sáng lên niềm hy vọng tuyệt đối. Là chỗ nương thân, là bóng mát, là đại dương, hay là gì chăng nữa vẫn không nói hết được tình yêu của bà đối với con thơ. Ngày Mother's Day, nghĩ về mẹ một chút cũng là diễm phúc vì con biết con đã và đang từng có mẹ...


      Mặc Lâm

      Nguồn: RFA

      Ad-22-A_Newest-Feb25-2022 Ad-22-A_Newest-Feb25-2022


      Cùng Tác Giả

      Cùng Tác Giả:

       

      - Aki Tanaka – Một người bạn của “Tự Lực Văn Đoàn” Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Những Bài Thơ Về Mẹ Mặc Lâm Tạp luận

      - Giáo sư, nhạc sĩ, nhà lý luận và phê bình văn học Hoàng Ngọc Tuấn Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Tủ sách Tiếng Quê hương và nhà văn Uyên Thao Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Nữ ký giả Kiều Mỹ Duyên Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Gia đình Nguyễn Tường, vinh quang và bi kịch Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Phỏng vấn bà Nguyễn Thị Vinh, một trong ba thành viên cuối cùng của TLVĐ Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Nhà báo Việt Nam và khủng bố Tự do báo chí Mặc Lâm Tạp luận

      - Tiểu thuyết Gửi người yêu và tin của Nguyễn Thị Từ Huy Mặc Lâm Phỏng vấn

      - Nhóm “Mở Miệng”: lịch sử văn học đẫm máu sắp lập lại? Mặc Lâm Nhận định

    3. Thơ và bài viết về Thơ (Học Xá)

       

        Thơ và Bài viết về Thơ:

        Cùng Mục (Link)

      Ngôn ngữ thơ là cái quái gì vậy? (Lê Hữu)

      Trường Ca Việt Nam (Thiếu Khanh)

      Chiều Trên Phá Tam Giang (Tô Thùy Yên)

      Ba Dòng Thơ Tiêu Biểu Phương Đông: Thơ Thiền Việt Nam, Đường Thi Trung Hoa Và Haiku Của Nhật (Thái Tú Hạp)

      Vài lời Cần Nói Về Ngày 30 Tháng 4 (Bùi Chí Vinh)

      Điếu thi: Thủ̉y Mộ Quan (Viên Linh)

      Gọi Yêu Dấu & Trong Giấc Mơ Nào (Trần Yên Hòa)

      Tản mạn về bài thơ "Lời nguyện của rừng" (Trần Đăng Hồng)

      Lời Cầu Nguyện Của Rừng (Bùi Bá)

      Tưởng Tượng và Hư Cấu Trong Thơ (Ngu Yên)

       

       

        Thơ Dịch:

       (Vietnamese Poetry translated into English)

       

      Đàm Trung Pháp & Viên Linh dịch và chú giải:

       

      Vịnh Hai bà Trưng (Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập)

      Ăn Cỗ Đầu Người (Nguyễn Biểu)

      Đoạt Sáo Chương Dương Độ (Trần Quang Khải)

      Nam Quốc Sơn Hà (Lý Thường Kiệt)

      ......

      Huỳnh Sanh Thông dịch:

       

      Thăng Long (Nguyễn Du)

      Vọng Phu Thạch (Nguyễn Du)

      Hồ Hoàn Kiếm (Vô Danh)

      Thăng Long Thành Hoài Cổ

       (Bà Huyện Thanh Quan)

      ......

      Lê Đình Nhất-Lang & Nguyễn Tiến Văn dịch:

       

      Cùng khổ (Bùi Chát)

      Hoa sữa (Bùi Chát)

      Bài thơ một vần (Bùi Chát)

      ......

      Các tác giả khác dịch:

       

      Tôi đã cố bám lấy đất nước tôi (Nguyễn Đình Toàn) (Do Dinh Tuan dịch)

      Bữa Tiệc Hòa Bình (Nguyễn Thị Thanh Bình) (Nguyễn Ngọc Bích dịch)

      Từ Một Cuốn Rún (Nguyễn Thị Thanh Bình) (Đinh Từ Bích Thúy dịch)

      ......

       

       

        Thơ Cổ:

        Cùng Mục & Chỉ Số (Link)

      Sau đúng 60 năm, đọc lại bài thơ trừ tịch của Đặng Đức Siêu và Đông Hồ (Trần Từ Mai )

      Mùa Thu Trong Đường Thi (Lê Đình Thông)

      Những Vần Thơ Xuân Của Vua Trần Nhân Tông (Tạ Quốc Tuấn)

      Về một bài thơ dạy học vào mùa xuân của Trần Quý Cáp (Ngô Thời Đôn)

      Cảnh Đẹp Thành Thăng Long Thời Tây Sơn Qua Thi Ca Đoàn Nguyễn Tuấn (Phạm Trọng Chánh)


      Ngày Xuân Đọc "Đào Hoa Thi" của Nguyễn Trãi (Trần Uyên Thi)

      Thơ Lý Bạch (Đàm Trung Pháp)

       
      Ad-33 (Học Xá) Ad-33 - Google - QC4 (Học Xá)

       

        Thơ Tuyển:

        Cùng Mục & Chỉ Số (Link)

      Trường Ca Việt Nam (Thiếu Khanh)

      Chiều Trên Phá Tam Giang (Tô Thùy Yên)

      Vài lời Cần Nói Về Ngày 30 Tháng 4 (Bùi Chí Vinh)

      Điếu thi: Thủ̉y Mộ Quan (Viên Linh)

      Lời Cầu Nguyện Của Rừng (Bùi Bá)


       

        Trang Thơ các Tác Giả:

       

       

        DANH NGÔN (Proverbs)

       

         • Chí Khí

         • Xử Thế

       

        TỤC NGỮ (Proverbs)

       

      Tre già măng mọc

      Đục nước béo cò

      Trúc dẫu cháy đốt ngay vẫn thẳng

      Gà một mẹ đá nhau

       

        ĐỐ VUI (Puzzles)

       

       

  2. © Hoc Xá 2002

    © Hoc Xá 2002 (T.V. Phê - phevtran@gmail.com)