|
Anh Bằng(5.5.1926 - 12.11.2015) | Cao Xuân Huy(.9.1947 - 12.11.2010) | Trần Thái Đỉnh(14.11.1922 - 12.11.2005) |
|
|
VĂN HỌC |
GIAI THOẠI | TIỂU LUÂN | THƠ | TRUYỆN | THỜI LUẬN | NHÂN VẬT | ÂM NHẠC | HỘI HỌA | KHOA HỌC | GIẢI TRÍ | TIỂU SỬ |
• Ngược Dòng Vạn Dặm Trường Giang • Trường ca khi ở trên tầng bình lưu
• Biết Rồi, Điều Trừu Tượng • Chuyến Xe Lửa Đêm Nguyệt Thực
• Mắt Vuông • Ảo Giác Du Hành Không Gian • Không Có Máy Thu Ảnh
• Bên Bờ Kinh Tàu Hủ • Kinh Xà-No, Viễn Tượng Thủy Lộ Quốc Tế
• Lửa Cường Tập Trên Từng Trời • Vành Đai Tro Bụi
• Một Bình Trà Suốt Đêm • Cùng Chuyến • Tan Tác Ðại-Hùng-Tinh
• Tít Mù Xoay • Vô Tận Nơi • Khả Hữu Hiện Diện Một Vực Trời
• Hạt Cát Kể Chuyện Thiên Tai • Ghì Nhau Khi Trôi Giạt
Học Xá: Được tin buồn nhà biên khảo, nhà thơ Trần Văn Nam đã qua đời sáng ngày 10-1-2018 lúc 9:30 am, tại Walnut City, California, USA, sau khi được chẩn đoán bị ung thư ruột đã di căn qua gan. Anh sinh năm 1939, tại Bến Tre. Mất lúc 9.30 am, ngày 10-1-2018 tại Walnut, CA. Hưởng Thọ 79 tuổi.
Để tưởng niệm, Học Xá xin đăng bài thơ dưới đây và thành thật chia buồn cùng gia đình nhà thơ Trần Văn Nam.
Tin chi tiết trên trang mạng của nhà văn Trần Yên Hòa: banvannghe.com
Khi sàn tàu không còn chút rung chuyển
Chuyến bay đã ở trên tầng bình-lưu
Phía dưới là những lớp mây và biển
Hành khách vơi dần mối ưu tư
Chiêu-đãi-viên đến từng hàng ghế
Bữa ăn cho từng người được dọn ra
Thắt lưng an toàn không cần khóa lại
Bây giờ ta lướt trên bao la
Không khí đối-lưu phía dưới rất hỗn tạp
Tầng bình-lưu bảo đảm đường bay thăng bằng
Người thiu ngủ, người đang xem màn ảnh
Chuyến bay vạn dặm lướt vào đêm trăng
Bình minh đến, phía dưới vẫn là mây và biển
Thấy Hạm Đội Thứ Bảy giàn đội-hình li ti
Những luồng sóng trắng tàu đi vẫn hiện rõ
Lặng lẽ hải hành, đang có sứ mệnh gì?
Đảo Hải-Nam với căn cứ tàu ngầm bí hiểm
Cũng chỉ là bãi ghềnh khiêm tốn trước mênh mông
Tàu ngầm nguyên tử dù có thể lặn sâu biệt dạng
Vẫn e ngại xuất hành khi cuồng nộ Biển Đông
Tầng bình-lưu đang ở cao-độ 32 ngàn bộ
Tốc độ bay 900 cây số/giờ
Trên cao hơn mười cây số, không gian như vùng Thiên Thai trầm lắng
Tầng đối-lưu càng xuống thấp càng quần tụ hình-thành bão giông
Không bao lâu nữa thì vào Việt Nam không-phận
Đại dương ngút ngàn xanh, mây trắng vật vờ
Ở tầm cao này, ngoài thân máy bay lạnh không độ
Trong thân tàu ấm, đôi người như lặng lẽ thờ ơ
Tầng bình-lưu hoàn toàn trên Thái Bình Dương rộng lớn
Khi ta từ phi trường Los Angeles bay về Á Châu
Tầng bình-lưu hoàn toàn lướt trên lục-địa
Khi ta từ Việt Nam bay về các nước trời Âu
Trên Thái Bình Dương thì phía dưới muôn trùng bóng tối
Hải đảo nhỏ nhoi, nào có thấy đâu suốt đêm hành trình
Còn khi bay trên lục địa, Hắc Hải và biển nội-địa Caspian thành hai vũng tối
Rải rác ánh đèn thành phố, xa diệu vợi nên đều lặng thinh.
Tầng bình-lưu trên đây quả yên tĩnh
Nhưng dưới kia là tầng đối-lưu mà sao cũng lặng ngắt vô biên
Không nghe gì trong sâu thẳm
Sự thật dưới đó, vùng hỗn loạn triền miên
Tưởng trầm lắng mọi bề nhưng hàm chứa phức tạp
Phức tạp tham vọng con người, phức tạp biến đổi thiên nhiên
Những bãi ngầm đã đắp lên thành đảo
Những phi-đạo 3000 mét muốn chế ngự vùng miền
Thêm nguy cơ, nước biển dâng cao do nóng dần khí quyển
Đất trời gầm thét khi Nam-Bắc-Cực tan băng
Cây tràm cây đước cấy trồng thành rừng chưa đủ sức chống đỡ
Vòng đê cao duyên hải đâu đủ sức cản ngăn
Trường giang chuyển tải phù sa chậm dần bồi tụ
Những bãi san-hô và đại-ngàn rong biển đang thu hẹp dần dần
Thiên nhiên hăm dọa, người với người cũng nghiệt ngã
Tàu ngầm Ki-lô, ngư-lôi diệt hạm, lăm le phòng thân
Cảnh-sát Biển, tàu hải-giám, chưa thể lơ là công vụ
Giàn phóng hỏa-tiễn hàng loạt chưa thể tháo bỏ thành rỗng không
Máy bay không người lái vẫn tiếp tục mang bom đạn
Chiến hạm tàng hình đợi lệnh sẵn sàng tấn công
Tầng đối-lưu thực sự hãi hùng, vô âm chỉ là lầm tưởng
Những tiếng rú phản-lực, trên đây nào có nghe
Những vang động tàn phá san-hô, từng đàn cá đào thoát
Đáy Biển Đông sạt lở, luật quốc tế nào răn đe?
Chiến hạm đại-cường vờn nhau chiếu-lệ
Những thỏa hiệp, ta nào biết đâu ở chốn thương-trường
Vùng Nhận-Dạng Phòng-Không có nguy cơ thiết lập
Trách nhiệm không-phận quốc-tế bị đưa vào chòng chéo biên cương.
Tuy vậy, viễn tượng lạc quan dưới tầng đối-lưu vẫn tiềm ẩn
Phù sa tràng giang vẫn tấm lòng lưới nhện giăng tơ
Sông suối đại-ngàn âm thầm đưa nước về Sông Mẹ
Nước lợ tìm cách thích nghi cho lúa mọc tràn bờ
Thiên nhiên đại lượng, chớ làm thiên nhiên trừng phạt
Những địa-chấn tầng sâu vốn tàng trữ nguy cơ
Bão cấp 8 sẽ có ngày chứng tỏ sức mạnh
Tai họa Đá Trời có thể từ không gian lao xuống bất ngờ
Thiên nhiên hủy diệt, thiên nhiên cũng gợi nguồn sáng tạo
Sóng gió đại dương cho nguồn điện-lực tương lai
Mưa lụt tràn sẽ rửa sạch nhiễm mặn
Cây ăn trái thích-ứng kịp thời với nước lợ để xóa bỏ nguy tai
Ánh sáng mặt trời thay cho Thủy Điện Nhiệt Điện
Đã nghĩ cách đưa băng tuyết vào sa mạc cho Trái Đất hòa hài
Đào hồ chứa nước khổng lồ để cân bằng những đập nước khống chế
Nghề nông, nghề đánh bắt thủy sản, vô cùng cám ơn
Cải tạo đất pha cát thành những vùng trồng nho xanh mướt
Cải tạo đồi núi thành những ruộng bậc thang dập dờn
Thiên nhiên đại lượng, đừng làm thiên nhiên phẫn nộ
Hàng Không Mẫu Hạm Gerald Ford lặng lẽ đi ra khỏi vùng
Tàu Sân Bay Liêu Ninh thôi phô trương nanh vuốt
Chiến Hạm trực thăng Izumo đi vào ổn định chung
Những hải đảo mới xây hứa hẹn Đường Tơ Lụa Trên Biển
Mọi phía chỉ lo thương mại, cứu hộ trên biển, nhân loại an cư
Dầu khí ven biển Việt Nam chắc không nhiều, giảm thiểu tranh chấp
Giàn khoan dầu khổng lồ do vậy đã kéo neo giã từ?
Tự do hải hành, tàu dầu từ Trung Đông vào lũ lượt
Trao đổi hàng hóa gia tăng, giải trừ Thế-Chiến Thứ Ba
Không có quân cảng nào cấm địa
Tàu hải hành Xuyên Á thấy đâu cũng là nhà
Pháo-đài-bay chiến-lược sẽ tháo gỡ bom rải thảm
Hỏa tiễn không-đối-không, địa-đối-không, sẽ gỡ kíp nổ sẵn sàng
Bom Tinh Khôn, ngư lôi Diệt Hạm, sẽ vào hầm khóa chặt
Đầu đạn nguyên tử thu nhỏ hết là mối nguy tiềm tàng
Hỏa tiễn Sát Thủ Hàng Không Mẫu Hạm có lệnh ngừng chế tạo
Cũng đình sản xuất lâu rồi loại Tàu Ngầm Hố Đen
Rất nhiều Thủy Sư Đô Đốc, Đại Tướng Tư Lệnh
Đã được đưa vào danh sách tranh giải Hòa Bình Nobel
Những đường cao tốc đang thành hình ở Đông Nam Á
Hy vọng không phải là những đường chiến lược trá hình
Viễn tượng Thủy Lộ Quốc Tế nối liền các thành phố cô lập
Viễn tượng Xe Lửa Cao Tốc đưa tất cả hẻo lánh vào an ninh.
Từ tầng bình-lưu nhìn xuống
Im lặng dưới kia ngày nào đây sẽ thực sự yên bình
Trường giang ngoằn ngoèo cho ta biểu tượng cụ thể nhất
Biểu tượng bồi đắp bền bỉ, hồn Sông Mẹ dưỡng sinh
Rừng đước rừng tràm, biểu tượng trường thành chống bão
Muôn cánh quạt gió vang trời hát bài năng lượng khai trương
Mênh mang những bãi hấp thụ ánh sáng
Tưởng vô-dụng, bây giờ sa mạc chói nóng được tuyên dương.
Nhưng có những điều trên tầng bình lưu không thể thấy
Đó là sức sống của hàng triệu con người bình thường
Hàng hàng lớp lớp nhà nông ra đồng trên không gian rộng
Hàng hàng lớp lớp thuyền chài ra khơi trong bình minh sôi động
Những vùng nhân quần có nét giống nhau, có phải ta cùng huyết thống
Rồi tất cả nhân loại có nét hao hao, có phải ta cùng một giống
Vậy mâu thuẫn hãy rời xa, tất cả chúng ta cùng tìm sự sống
Bình an, Hòa đồng, San sẻ, khắp trời vang vang Trường ca.
Trần Văn Nam - City of Walnut, California
(Hoàn-thành trong thời gian từ Mỹ sang Á, rồi từ Á sang Âu;
đầu tháng 10 đến giữa tháng 11 năm 2016)
Trời không mây, xanh thẳm
Có hai con ó đen
Bay vòng rồi đảo lại
Cảnh này, dường thấy quen.
Nhớ rồi, mùa xuân ấy
Quận huyện, lửa chiến tranh
Người chết bờ kinh vắng
Trên trời, ó quẩn quanh.
Bóng ó thời tao loạn
Là hình ảnh tóc tang
Bây giờ chúng bay đẹp
Một đường bay thênh thang.
Biết rồi, điều trừu tượng
Vượt ngoại diện, sắc màu
Thấy gì trong tương phản
Con ó thời trước, sau
Ở trên xấu và đẹp
Là nguyên lý tồn sinh
Loài tìm ăn xác chết
Thuần khiết lúc thanh bình.
Mùa đông đã sắp hết
Đường xác lá, sương mù
Cũng thấy rồi, trừu tượng
Xoay vần là thiên thu.
Walnut, California, tháng 11,2010
Quá nửa khuya rồi đó
Trăng đang ngả về Tây
Tôi ra ngoài hóng mát
Có nguyệt thực đêm nay.
Vang tiếng còi xe lửa
Lúc nguyệt thực đến giờ
Nửa vầng trăng cuối tháng
Mất hẳn trong huyền mơ.
Mười lăm phút biệt dạng
Hiện lại bóng trăng tà
Nhưng bây giờ, trăng thấp
Dưới rặng cây mờ xa.
Như có điều phối hợp
Hội tụ về nơi đây
Nếu nửa giờ chậm lại
Nguyệt thực khuất ngàn cây.
Chậm lại làm sao thấy
Hiện tượng của đất trời
Tôi ngồi đây khuya khoắt
Cũng là điều hiếm hoi.
Nguyệt thực giờ trăng lặn
Tiếng còi gợi hứng thơ
Một đêm ngoài hiên vắng
Những liên kết tình cờ!
Walnut, California, tháng 8.2009
Ngó trời, trăm cửa mắt vuông
Chung cư trụ bóng, đêm buông phủ vùng
Ba tầng thượng, hầm xe chung
Ngày đi tản mác, đêm cùng quần cư
Giấc ngon, phiền nhọc giải trừ
Trăm mắt-cửa-sổ gồm thu cõi người
Kẻ từ phòng giấy giam trời
Người từ cơ xưởng chúi vùi việc mau
Dâng đời một giấc ngủ nâu
Mắt vuông thao thức cho lâu rạng ngày
Ai người mắt biếc ngủ say
Tóc vàng thả gối, giang tay vũ trường
Ai cầu thong thả Đông phương
Nhẩn nha nhịp chậm trùng dương hát bờ.
1995 và tháng 11.2010
Có lần tới Disneyland
Vào xem ảo giác du hành không gian
Ngồi phi thuyền đặt trên giàn
Nhìn ra buồng lái là màn ảnh quay
Thấy rời phi đạo, chuyến bay
Màn ảnh chậm chiếu trời mây bồng bềnh
Màn ảnh mỗi lúc một nhanh
Tưởng mình vút tới cao xanh cõi trời
Miên man vẩn-thạch phía ngoài
Nhìn về Trái Đất xa vời đáy sâu
Nửa giờ ảo giác, không lâu
Trở về phố cũ, mái lầu, ngõ quen
Đêm nằm, nghĩ cuộc mưu sinh
Mai đi kiếm việc, quẩn quanh hành trình.
Tháng 10, 1989, thời kỳ bị lay-off
Bình minh đẹp, trời tiết xuân
Những người ngồi quán cuối tuần có nhau
Đến vui, chẳng mong gì đâu
Những cố chấp tránh, những sầu bỏ đi
Lắp máy thu ảnh, ích gì
Khi bon chen đến thời kỳ cảm thông
Nhưng như thế là trống không
Chẳng có lưu ảnh mênh mông cõi người
Ai mới đến, ai đi rồi
Ai cõi khác, ai mới rời tiểu bang
Cà phê bốc khói mơ màng
Bãi xe, mùa bớt lá vàng phong sương
Bầu trời trụ nét mây vương
Cõi người, ai nhớ đời thường hôm nay!
Tháng 11, 2009, thời kỳ nghỉ hưu
Thời chiến tranh, thời nhiều người lánh nạn
Tôi vào đại học, tự túc gian lao
Đêm về muộn, đèn phố mưa xanh xao
Vườn Tao Đàn, những trưa hè dỗ giấc.
Đời cũng đẹp khi chiều về hoàn tất
Sáng ngồi lâu một góc quán cà phê
Không khỏi cô đơn kiếp sống đi về
Tay còn trắng, mọi ngỏ lời ái ngại.
Đến khi tốt nghiệp, lên đường tăng phái
Phải xa Sài Gòn, gấp rút cuối năm
Sợ phải một mình ở chốn xa xăm
Tìm ai cùng đi lấp đời trống vắng.
Mới quen nàng phía bờ kinh yên lặng
Bên nay là Chợ Quán, bến lô nhô
Ôi người từ nê-địa đến thành đô
Từ Lục Tỉnh, từ Miền Trung tan nát.
Nhưng đời bôn ba đã ngừng trôi giạt
Phù sa tắp bờ, từ giã nước sông
Nàng có nghiệp nghề, cũng sắp lấy chồng
Những dò la đã sai lầm nghe thấy.
Đi cô đơn, bến Miền Tây thức dậy
Hành trình về rộng lớn hai dòng sông
Ngược đường phù sa lìa cội mênh mông
Hạt ra biển, hạt tắp bờ đô hội.
Chợt thấu hiểu những dịch xê hoán đổi
Cho mọi nẩy mầm san sẻ nơi nơi
Tụ lại, chia xa, có số phận đời
Những phiêu linh dệt nên hồn đất nước.
Walnut, California, tháng 9.2008
Tin trên báo, kinh Xà No nhiễm mặn
Nhìn bản đồ, ai cũng phải ngạc nhiên
Vì con kinh vốn chảy giữa bưng biền
Nguồn hai phía đều là sông với nước.
Phía Hậu Giang, sông Cần Thơ khởi bước
Ngọt mát thị thành vỗ nhịp xôn xao
Phía Kiên Giang, sông Cái-Lớn đổ vào
Quần cư trên kinh lớn dần phường phố.
Thị trấn Vị-Thanh giữa đường thủy lộ
Từ Cần Thơ tới Rạch Giá, Hà Tiên
Rồi Phú Quốc, và thủy lộ vượt biên
Đến Koh-Kong (*), Singapore, Bangkok.
Duyên hải Á Đông đang hồi tăng tốc
Quốc tế hình thành những thịnh vượng chung
Em sẽ học cao, phục vụ cho vùng
Nào chỉ Xà-No, con đò lên xuống.
Chiếc áo bà-ba thân thương vườn ruộng
Thoăn thoắt hai chèo khua nước ngày xưa
Em sẽ thay bằng Âu-phục khít vừa
Cho dễ điều hành ở phòng vi-tính.
Viễn tượng kinh kỳ đâu còn vô định
Đời thôi ngại ngần xứ lạ Xà-No
Nón lá chiều hôm uyển chuyển chèo đò
Còn mãi đẹp, nhưng ngày mai đang tới.
Walnut, California, tháng 5.2009
(*) Đảo Koh-Kong của Kampuchia, đang có hoạch định (với sự đầu tư của Thái Lan) muốn biến hòn đảo thành khu kinh tế lớn.
Tháng mười trời lạnh đêm mông mênh
Hiện một chòm sao sáng bập bềnh
Hình dạng chiếc Ngai Vàng Nữ Chúa
Nhìn hoài ảo giác mình lênh đênh.
*
Dưới lõm chòm sao lửa thực hư
Một vùng tro bụi rải tàn dư
Bốn trăm năm trước, trần gian thấy
Cái nổ ngàn xưa chớp điện từ.
*
Hiện tượng điêu tàn thường xảy ra
Xa xôi, vài hủy thể tiêu ma
Cõi trời dập tắt dăm lò lửa
Thăm thẳm không rền đến cõi ta.
*
Khi khối lượng gấp mười Mặt Trời
Lõi sao toàn sắt thép thành thôi
Cháy do cường-tập vào trung điểm
Khinh khí triền miên chuyển hóa đời.
*
Thành sắt thép xong, chuyển hóa ngừng
Những luồng phóng xạ bắt đầu ngưng
Mất đà đối-tác cân-bằng đó
Cái nổ sụp vào bởi kín bưng.
*
Chất nặng, U-ra-nhum, bạc vàng
Sinh ra khi lò nhiệt nổ vang
Bụi nguyên tố tung vào vũ trụ
Tụ thành những Trái Ðất, cưu mang.
*
Tinh cầu nào lửa nóng chưa xanh
Do khối lượng vừa, sức thải nhanh
Không nổ sụp mà rồi lịm tắt
Rã tan vào cái chết an lành.
*
Sao trời phản ứng cháy xanh lơ
Trái Ðất, quần cư trải giấc mơ
Bí mật hạch-tâm truyền bí nhiệm
Cho người bắt chước, thế gian nhờ?
(Đăng trong “TẠP CHÍ THƠ”, Garden Grove, California, số Mùa Thu 2004)
Quá giải Ngân Hà bãi ngọc trai
Một vì sao nổ chói vành đai
Vành ngoài tro bụi hào quang tụ
Sóng đến ta mất ba tháng dài.
*
Vành trong tia chớp đến ta lâu
Hơn một năm sau tới địa cầu
Sai biệt thời gian vành ánh sáng
Tính cùng tốc độ thành chiều sâu.
*
Sai biệt làm đơn vị xa xôi
Làm thời-gian đo đạc pha phôi
Ngân Hà chín vạn năm qua giáp
Sao khuất nào triệu triệu dặm soi.
*
Vùng tối Tinh Vân, nơi hóa sinh
Thoát hình sao mới từ u minh
Bụi hơi cuồn cuộn, nguồn quang tuyến
Trọng lực kết tinh, sao chuyển mình.
*
Thiên thể vần xoay kết tụ bè
Thiên hà vào quỹ đạo hôn mê
Rải trời ngàn bãi sao lênh láng
Trái Đất tìm đo sóng dội về.
*
Viễn vọng thăm dò cuối giải sao
Nghe mà tưởng tượng mình tiêu dao
Tưởng chừng Trái Đất gần nhau lắm
Quê cũ đâu đây biển sóng gào.
(Tạp chí VĂN số 111, tháng 9-1991)
Khi chòm Bò Cạp đỉnh đồi treo
Cành lá chìm chìm hạt sáng gieo
Kế tiếp, như lên từ phía biển
Một chòm sao khác mọc cheo leo.
*
Hình dạng chòm sao, một ấm trà
Có quai, có nắp, nước trời pha
Nơi đây, tâm điểm Ngân Hà đó
Trái Đất quy hồi sóng kiểm tra.
*
Như một Hố Trời, vùng mật khu
Lực vào thăm thẳm xuống thâm u
Ðen ngòm dội sóng vô-biên-vực
Tinh tú xoay quanh quỹ-đạo-tù.
*
Bình ấm trên cao thấy thật gần
Quang niên diệu vợi mà tương thân
Vòm sao, thị náo vô kiềm tỏa
Nhàn khúc đêm hè, ngủ cỏ sân.
*
Vằng vặc Bình Trà, ta đứng coi
Cổ nhân đã thấy, nay còn soi
Chỉ thêm cái biết đời nay mới
Vùng của trung tâm có Rún Trời.
(Tạp chí VĂN số 155, tháng 5- 1995)
Mỗi lần tan sở cuối ca đêm
Phố vắng khuya buồn nghe rộng thêm
Chợt nghĩ giờ này bên Trái Đất
Là ngày đang lớn, nắng đang lên.
*
Nắng phương Ðông trước, phương Tây sau
Ta vẫn cùng trên một chuyến tàu
Cùng chuyến tinh cầu quanh quỹ đạo
Giữa trời tinh tú sáng trân châu.
*
Ta đang cư trú trong Thiên hà
Còn vạn Thiên hà vũ trụ xa
Nơi hút mạnh chính là tận điểm
Khởi đầu rún xoáy, Vực-không-ra.
*
Trăng sao, Trái Đất, mọi tinh cầu
Rồi sẽ cuốn vào đáy huyệt sâu
Không có vật nào, cả ánh sáng
Thoát vùng đen tối đang xoay mau.
*
Cuốn hút còn xa trăm triệu năm
Ðời nay vẫn đẹp vầng trăng rằm
Thiên hà ta mọc khi gần sáng
Thử ngó Rún Trời, vực tối tăm.
*
Trái Đất hẹp nhưng ta nhỏ nhoi
Thành ra đây đó cũng xa xôi
Như hai con kiến trên tàu suốt
Ðầu cuối tàu mà như biển khơi.
*
Thiên cổ chỉ là khoảnh khắc qua
Trùng dương chỉ cách một chiều tà
Cố hương hãy nghĩ gần gang tấc
Trái Ðất vẫn gần ta với ta.
(Tạp chí VĂN số 101, tháng 11/1990)
Góc trời mọc sớm Ðại Hùng Tinh
Bề thế chòm sao lửa hiển linh
Như vắt ngang trời cái muỗng bạc
Bảy vì sao sáng tới bình minh.
*
Ai biết chòm sao đang tách phân
Sao đầu sao cuối cứ xa dần
Năm sao còn lại về chung hướng
Ba nhánh chia lìa mọi thiết thân.
*
Rồi một ngày kia dưới thế gian
Thấy chòm sao rã nhóm tan đàn
Hai trăm năm chục ngàn năm nữa
Cái-Muỗng-Trời chung cảnh hợp tan.
*
Vì đâu quần thể lại chia ngành
Bởi những lực nào còn ẩn danh
Có phải Rún-Trời đang hút tới
Hay Thiên hà dội sóng tương tranh.
*
Ðâu gì hệ trọng một chòm sao
Ðổi dạng trong thời gian lớn lao
Cái biết không là sầu-vũ-trụ
Bầu trời Trang Tử rộng tiêu dao.
(Nhật báo VIỆT BÁO, Giai Phẩm Xuân 2000)
Màn ảnh vi ba chớp chớp liền
Từ trời tín hiệu tới triền miên
Mỗi giây dội đập đều đều sóng
Thiên thể nào đây, vận tốc điên.
*
Là thể do từ sức nổ sâu
Lực dồn co nén lõi tinh cầu
Hình thành một khối vô cùng nặng
Vùn vụt xoay quanh trục nhiệm mầu.
*
Hai cực hướng về Trái Ðất ta
Phóng luồng hạt tử xuyên bao la
Mỗi vòng hai chớp làn phóng xạ
Như hải-đăng-trời quét lửa xa.
*
Chưa ghê như Rún-Xoáy hình thành
Cái nổ sụp vào cũng thật nhanh
Tinh tú đặc co toàn hạt nặng
Cho trời con vụ tít vòng quanh.
*
Trăm nhịp từng giây, xoáy phập phồng
Thành Ðồng-hồ vũ-trụ kỳ công
Biết chơi, so sánh giờ nhân thế
Chậm cũng là mau, nhẹ mảy lông.
(Tháng 2-1997)
Quang-phổ-kính thâu ánh sáng trời
Thấy trời trôi giạt về xa khơi
Màu hồng do sóng truyền lan rộng
Thiên thể về nơi không biết nơi.
*
Hạt sáng nào tới tới cực nhanh
Hiện vào quang phổ phía màu xanh
Những vòng-tần-số mau dồn dập
Nhắm hướng về ta đại tốc hành.
*
Hãy nghe vô tuyến khắp vô cùng
Vũ trụ rải đều tiếng vọng chung
Trên đỉnh đồi khô, ven góc biển
Giàn thâu âm vô tận truy lùng.
*
Hãy nhìn quang phổ mà truy nguyên
Nơi phóng ra sóng sóng dẫn truyền
Tia vũ trụ từ vùng xoáy lốc
Hành trình xa triệu triệu quang niên.
*
Có hạt thẳng vào thân thể ai
Giai nhân, không nể, xuyên hình hài
Ðêm ngồi khỏa nước cầu ao vắng
Ðâu biết trùng trùng hạt vãng lai.
(“Tạp chí THƠ”, Garden Grove, California, số mùa Thu 2004)
Trên Ngân Hà trắng, hướng Nam xuôi
Có bóng Thiên Nga rực rỡ đuôi
Bay soải, bốn vì sao giăng cánh
Tám ngàn năm ánh sáng… xa người.
*
Thường đến nhân gian mỗi tháng hè
Chòm sao… một bí mật trùm che
Cổ Chim Thần phát luồng quang tuyến
Phóng xạ vọng trời, vũ trụ nghe.
*
Quang tuyến do từ nhiệt độ tăng
Bởi nguồn hơi bụi xuống băng băng
Ầm ầm sức hút vào Thiên Vực
Giải thoát ra bằng lực-đối-năng.
*
Trên đỉnh đầu ta lúc quá khuya
Con chim lai vãng lặng thầm kia
Ngân Hà… thêm một vùng xoáy động
Nguyên tử cuồng lưu, hạt tách lìa.
*
Vùng giữa Chim Thần, vùng trống hoang
Chính nơi quần thảo lực kinh hoàng
Một tàng hình… một xoay theo miết
Khả hữu là đây vực xoáy loang.
*
Góc trời nhân thế đẹp thi ca
Xa trải dòng sao trắng lụa ngà
Nào thấy nơi đâu vùng xoáy động
Ngàn năm lặng lẽ bóng Thiên Nga.
(Nhật báo VIỆT BÁO, Giai Phẩm Xuân 2000)
Hạt cát nằm trên biển đá nhô
Nhà thiên văn lượm được tình cờ
Truy ra vật liệu từ Thiên thạch
Nguồn gốc thiên tai, dấu vết mờ.
*
Một tảng đá trời sáu dặm vuông
Tối sầm, trái núi cõi trời buông
Ðụng vào, sức nổ đào sâu biển
Tung mảnh ngàn nơi, bụi loạn cuồng.
*
Năng lượng trùng trùng, bão lửa theo
Ðốt thiêu sông núi cạn khô queo
Rồi mùa đông chết vì mây bụi
Ảnh hưởng môi sinh thật hiểm nghèo.
*
Hài cốt khủng long hóa thạch nằm
Vùi sa mạc cát thời xa xăm
Sáu mươi lăm triệu năm rồi đó
Cả một chủng loài biệt mất tăm.
*
Do từ hạt cát, biết thiên tai
Sức nổ nghiêng triền thế đất đai
Ven biển, hố sâu gần lấp cạn
Như đời, mọi sự cũng dần phai.
*
Sa mạc, người khảo cổ loại xương
Vụn mòn Thiên thạch kể tai ương
Tổ tiên ta có vài di vật
Sao chẳng cùng nhau biết tỏ tường.
(Tạp chí KHỞI HÀNH số Mùa Xuân năm 2000)
Ðỉnh núi xanh với Viễn-vọng-đài
Khiến trời bí-ẩn đã cung khai
Ngân Hà không phải nơi cùng tận
Còn rải rác trời dấu nhạt phai.
*
Những đốm mờ mờ như bụi hơi
Bấy lâu tưởng ở cùng bầu trời
Mà bao nhiêu triệu quang-niên cách
Những đảo Thiên-hà tụ lẻ loi.
*
Từng đốm Thiên-hà một cõi nơi
Có khi tao ngộ, hút song đôi
Mỗi giây vạn dặm gần nhau lại
Vài tỉ năm là xáp nhập thôi.
*
Hấp lực quần nhau riêng biệt phương
Khi vòng ngoài, vũ trụ phình trương
Khởi từ Trận Nổ rồi lan rộng
Những đảo-trời trôi giạt thảm thương!
*
Cục bộ giao tình hút-kéo-lôi
Mà miên trường, tất cả cùng trôi
Như hai hệ lụy đời chung kiếp
Trên chuyến-thời-gian bất phục hồi.
(Tạp chí VĂN bộ mới, số 2, tháng 2/1997)
Bay từ Phi Luật Tân xanh lam
Trên Thái Bình Dương, như biệt giam
Cửa sổ, nhìn đáy trời Nam Cực
Thấy rõ chòm sao Chữ Thập Nam.
*
Nó như bốn ngọn lửa đèn khêu
Trời Giãn Nở, mà đây trớ trêu
Biệt danh nơi này Tâm Hút Lớn
Thiên thể ùa nhau tiến đến đều.
*
Sau trận Big Bang tan tác chia
Thiên Hà giãn nở ra ngoài rìa
Thêm chi biệt vùng Tâm Hút Lớn
Trời mỏng chỗ này, đặc chỗ kia.
*
Tâm đó nuốt trôi bốn phía trời
Ngàn sao cuốn hút vào chơi vơi
Ði như dòng chảy vào Ðại Vực
Ðại Vực cũng về Giãn Nở thôi.
*
Chữ Thập Nam cuối trời Úc Châu
Nhờ trên cao, ta thấy thật sâu
Ai người Việt vùng Nam Cầu đó
Ta đã bay trên Bắc Bán Cầu.
*
Ðất Việt phía Ðông, ta về Tây
Bỏ dần xa Châu Á đêm dầy
Trời khuya, Chữ Thập Nam vằng vặc
Hăm sáu năm rồi, nhớ chuyến bay.
(Tháng 10 năm 2007)
Ghi chú:
Muốn biết Tâm Hút Lớn khác với Black Hole ra sao, xin coi cuốn La Melodie Secrète (Giai Ðiệu Bí Ẩn) của Giáo Sư Trịnh Xuân Thuận, bản dịch của dịch giả Phạm Văn Thiều, trang 248 (Sách xuất bản trong nước.)
Đã đăng trong tạp chí “KHỞI HÀNH” ở Westminster, Calif., số 147-148: Giai phẩm Xuân Kỷ Sửu 2009.
- Nghĩ Về Di-Cảo Mấy Ngàn Trang Của Một Nhà Thơ Yểu Mệnh Trần Văn Nam Nhận định
- Tình Quê Tường Thuật Và Tình Quê Thăng Hoa Trong Thi Ca (Qua Thơ Đạm Thạch) Trần Văn Nam Nhận định
- Giang Hữu Tuyên, Nhà Thơ Hải Quân Nhưng Tâm Hồn Hướng Về Châu Thổ Trần Văn Nam Nhận định
- Có hay không sự chuyển đổi tình cảm trong thơ phổ nhạc Trần Văn Nam Nhận định
- Trường ca khi ở trên tầng bình lưu Trần Văn Nam Thơ
- Hà Nguyên Du đi giữa Duy Mỹ của Thơ Cũ và rất Hiện Đại của Thơ Tân Hình Thức Trần Văn Nam Nhận định
- Với nhà văn Mặc Đỗ, ta biết thêm vài điều qua cuốn sách mới nhất của ông Trần Văn Nam Nhận định
- Nhà Văn Lữ Quỳnh Viết Truyện Phản Chiến Ở Vị Trí Và Bối Cảnh Nào? Trần Văn Nam Nhận định
- Dẫn Lược Từng Chương Tiểu Thuyết Danh Tiếng của Thomas Hardy Trần Văn Nam Giới thiệu
- Chất Thơ Do Cảm Nhận Vài Kiến Thức Về Tư Tưởng Của Kant Và Hegel Trần Văn Nam Nhận định
• Anh Trần Văn Nam và những cơ duyên trong đời (Hoàng Xuân Trường)
• Nhà thơ và lý luận văn học Trần Văn Nam (Nguyễn Vy Khanh)
• Chiếc Ghế Trống (Để tưởng nhớ Trần Văn Nam) (Trần Mộng Tú)
• Trần Văn Nam: nhà thơ, bạn hiền (Trần Yên Hòa)
• Đọc Thơ Trần Văn Nam (Nguyên Sa)
• Trần Văn Nam (Học Xá)
Để đưa tiễn Trần Văn Nam (Viên Linh)
Nhận định về Trần Văn Nam (9 Tác giả)
Phỏng vấn Trần Văn Nam (Nguyễn Thanh Liêm)
Phỏng vấn Trần Văn Nam (Nguyễn Mạnh Trinh)
Tiểu sử (Học Xá)
• Nghĩ Về Di-Cảo Mấy Ngàn Trang Của Một Nhà Thơ Yểu Mệnh (Trần Văn Nam)
• Tình Quê Tường Thuật Và Tình Quê Thăng Hoa Trong Thi Ca (Qua Thơ Đạm Thạch) (Trần Văn Nam)
• Giang Hữu Tuyên, Nhà Thơ Hải Quân Nhưng Tâm Hồn Hướng Về Châu Thổ (Trần Văn Nam)
• Có hay không sự chuyển đổi tình cảm trong thơ phổ nhạc (Trần Văn Nam)
• Trường ca khi ở trên tầng bình lưu
Bắt gặp những chi tiết hiếm quý trong ký sự phim ảnh (chimviet.free.fr)
Thơ đẹp là một vận chuyển toàn bộ
(huyenthoai.me)
Ba bài thơ có chút liên-hệ về chiến tranh được dịch qua Anh-ngữ
Thơ Tuyển (tranvannam.com)
Trang Thơ (hocxa.com)
Website (tranvannam.com)
Bài viết đăng trên mạng:
Học Xá, Talawas, Sáng Tạo, Diễn Đàn Thế Kỷ,
Nguyễn Du (Dương Quảng Hàm)
Từ Hải Đón Kiều (Lệ Ba ngâm)
Tình Trong Như Đã Mặt Ngoài Còn E (Ái Vân ngâm)
Thanh Minh Trong Tiết Tháng Ba (Thanh Ngoan, A. Vân ngâm)
Nguyễn Bá Trác (Phạm Thế Ngũ)
Hồ Trường (Trần Lãng Minh ngâm)
Phạm Thái và Trương Quỳnh Như (Phạm Thế Ngũ)
Dương Quảng Hàm (Viên Linh)
Hồ Hữu Tường (Thụy Khuê, Thiện Hỷ, Nguyễn Ngu Í, ...)
Vũ Hoàng Chương (Đặng Tiến, Võ Phiến, Tạ Tỵ, Viên Linh)
Bài Ca Bình Bắc (Trần Lãng Minh ngâm)
Đông Hồ (Hoài Thanh & Hoài Chân, Võ Phiến, Từ Mai)
Nguyễn Hiến Lê (Võ Phiến, Bách Khoa)
Tôi tìm lại Tự Lực Văn Đoàn (Martina Thucnhi Nguyễn)
Triển lãm và Hội thảo về Tự Lực Văn Đoàn
Nhất Linh (Thụy Khuê, Lưu Văn Vịnh, T.V.Phê)
Khái Hưng (Nguyễn T. Bách, Hoàng Trúc, Võ Doãn Nhẫn)
Nhóm Sáng Tạo (Võ Phiến)
Bốn cuộc thảo luận của nhóm Sáng Tạo (Talawas)
Ấn phẩm xám và những người viết trẻ (Nguyễn Vy Khanh)
Khai Phá và các tạp chí khác thời chiến tranh ở miền Nam (Ngô Nguyên Nghiễm)
Nhận định Văn học miền Nam thời chiến tranh
(Viết về nhiều tác giả, Blog Trần Hoài Thư)
Nhóm Ý Thức (Nguyên Minh, Trần Hoài Thư, ...)
Những nhà thơ chết trẻ: Quách Thoại, Nguyễn Nho Sa Mạc, Tô Đình Sự, Nguyễn Nho Nhượn
Tạp chí Bách Khoa (Nguyễn Hiến Lê, Võ Phiến, ...)
Nhân Văn Giai Phẩm: Thụy An
Nguyễn Chí Thiện (Nguyễn Ngọc Bích, Nguyễn Xuân Vinh)
© Hoc Xá 2002 (T.V. Phê - phevtran@gmail.com) |